مقدمه
وقتی در مورد توکنهای غیرقابل تعویض یا غیر مثلی (NFT) صحبت میکنیم، بیشتر مردم آنها را بهعنوان نمایشی دیجیتالی از آثار هنری و کلکسیونها در نظر میگیرند که احتمال دارد ارزششان در طول زمان افزایش یابد. برخی از پروژههای NFT محور، بخشی از درآمد خود را با جامعه دارندگان آن NFT به اشتراک میگذارند. این درآمدها معمولاً از فروش و حق امتیاز بازارهای ثانویه به دست میآیند.
اما با رشد بازار NFT، توسعهدهندگان، هنرمندان و کلکسیونرها در حال بررسی موارد استفاده جدید برای مجموعه NFT خود هستند. یکی از آخرین موارد استفاده، کاربرد NFT به عنوان توکنهای کاربردی در پلتفرمهای استیکینگ (Staking) است. به عنوان مثال، در برخی از متاورسها، کلکسیونرهای NFT میتوانند NFT های خود را به اشتراک بگذارند تا تواناییهای شخصیت بازی خود را تقویت کرده و جوایز بیشتری کسب کنند. با ما در بررسی NFT استیکینگ و روش کسب درآمد از آن همراه باشید.
توضیح مختصری پیرامون استیک NFT ها
سهامداری NFT یا NFT استیکینگ، روشی جدید برای کسب درآمد غیر فعال در دنیای کریپتو است. این روش به دارندگان NFT اجازه میدهد داراییهای خود را در پلتفرمها و برنامههای مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) قفل کرده و در ازای آن پاداش دریافت کنند. نکته جالب این است که همه اینها بدون نیاز به فروش مجموعه NFT رخ میدهد.
شبیه به کشت سود یا ییلد فارمینگ دیفای (Yield Farming)، استیکینگ NFT برای پاداش دادن به شرکتکنندگان به مکانیسم اثبات سهام (PoS) متکی است. با قفل کردن NFT ها، کاربران میتوانند بر اساس نرخ بهره سالانه و تعداد NFT های استیک شده، پاداش دریافت کنند.
در سطح اولیه، سهامداری NFT میتواند به نفع سرمایهگذاران باشد، زیرا عرضه کلی در آن را کاهش میدهد. اما در یک زمینه گستردهتر، استیکینگ NFT، موارد استفاده جدیدی را برای NFT ها به ارمغان میآورد.
NFT چیست؟
بد نیست قبل از ادامهی موضوع، درباره چیستی NFT ها توضیح مختصری داشته باشیم. NFT که مخفف عبارت Non-Fungible Token به معنی توکنهای بدون مشابه یا غیر مثلی است، نوعی دارایی دیجیتال زیر مجموعهی توکنها محسوب میشود.
مخالف انواع دیگر توکن که تعداد بیشماری از آنها موجود است، این توکنها به علت منحصر به فرد بودن، اهمیت پیدا میکنند. همچنین این نوع از توکن، تنها در سه شکل عکس، ویدئو و فایل صوتی وجود دارد. البته آیتمهای مختلف بازیهای رمز ارزی که به شکل توکن در اختیار بازیکنان قرار میگیرد را هم باید در نظر بگیریم.
بیشتر بخوانید: NFT چیست؟ (کاربردها و نحوه خرید و فروش)
NFT استیکینگ چیست و چگونه کار میکند؟
همانطور که از نام آن پیداست، سهامداری یا استیک NFT، به قفل کردن NFT ها بر روی یک پلتفرم یا پروتکل برای دریافت جوایز و سایر امتیازات اشاره دارد. این موضوع به دارندگان NFT اجازه میدهد تا درآمد غیر فعالی کسب کرده و در عین حال مالکیت NFT خود را نیز حفظ کنند.
در حالی که سهامداری NFT در مقایسه با سایر مفاهیم ییلد فارمینگ یا کشت سود دیفای هنوز در مراحل اولیه است، اما این سیستم به روشی مشابه کار میکند. با قفل کردن NFT ها در یک پلتفرم، میتوانید بسته به نرخ بهره سالانه، مدت زمان سهامداری و تعداد NFT های استیک شده، پاداش دریافت کنید.
با توجه به ماهیت منحصر به فرد NFT ها، سرمایهگذاران و مجموعهداران عموما HODL را ترجیح میدهند، یعنی به جای فروش داراییهای خود در نوسانات و حتی ریزشهای بازار، آنها را به امید افزایش ارزش و نرخها نگه میدارند. سهامداری NFT فرصت جدیدی را برای آنها برای کسب درآمد از داراییهای خود ایجاد میکند، که این اتفاق به طور بالقوه میتواند افراد بیشتری را برای مشارکت جذب کند و تقاضای بازار برای NFT های قابل استناد را افزایش میدهد.
استیک یک NFT درست مانند قرار دادن بیت کوین (BTC) یا اتر (ETH) در چرخه است. تنها چیزی که نیاز دارید یک کیف پول دیجیتال مناسب برای NFT است. با این حال، هر NFT را نمیتوان برای کسب پاداش استیک کرد. الزامات استیکینگ در پروژههای مختلف، متفاوت است. بنابراین بهتر است قبل از به دست آوردن NFT، پروژههای مورد نظر خود را بررسی کنید.
پاداش NFT استیکینگ چیست؟
نوع پاداشهایی که دارندگان NFT میتوانند برای استقرار NFT خوددر پلتفرمها دریافت کنند، به آن پلتفرم و نوع NFT بستگی دارد. اکثر پلتفرمهای سهامداری NFT، پاداشها را به شکل دورهای و اغلب به صورت روزانه یا هفتگی ارائه و پرداخت میکنند. این پاداشها معمولا به وسیلهی توکن ابزار خود پلتفرم پرداخت میشود که البته استثناهایی نیز وجود دارد. شما میتوانید توکنهای پاداش سهامداری را معامله کرده و حتی آنها را به ارزهای دیجیتال دیگر یا پول فیات تبدیل نمایید. 3 دسته کلی برای پاداشها وجود دارد: ارز دیجیتال، NFT و ایردراپ.
علاوه بر این، پلتفرمهایی نیز وجود دارد که خود دارای سازمانهای مستقل غیر متمرکز (DAO) هستند. در این موارد، دارندگان NFT میتوانند داراییهای خود را در یک استخر DAO با عنوان استخر سهام NFT، قفل کنند که به آنها اجازه میدهد در تصمیمگیریهای حاکمیتی بر روی پلتفرم نیز شرکت کنند. این ویژگی اغلب شامل حق رای در هنگام ارائه پیشنهادهای تیم توسعهدهنده میشود. همچنین ممکن است خودتان پیشنهاداتی را برای آینده آن پلتفرم ارائه دهید و درخواست بررسی آن را داشته باشید، که این موضوع در DAO های مختلف، با یکدیگر متفاوت است.
از آنجایی که بخش بزرگی از NFT های موجود در بازار، NFT متعلق به بازیهای مختلف بلاک چین (سبک P2E) است، فرصتهای مختلفی در بازیهای کسب درآمد مانند اکسی اینفینیتی، سندباکس و اسپلینترلند وجود دارد. در بازیهای سبک “بازی برای کسب درآمد”، میتوانید نه تنها ارز دیجیتال بلکه NFT نیز کسب کنید. این امر باعث میشود که NFT هایی به صورت رایگان به دست آورده و سپس آنها را برای استیکینگ تخصیص دهید.
یک کاربر باید قبل از انتخاب پلتفرم سهامداری NFT به چه عواملی توجه کند؟
1- بازده سهام سالانه NFT یا APY
بازده غیر فعال سالانه، درآمد غیرفعال ایجاد شده توسط سهامداری NFT را تعیین میکند. به طور کلی، نادر و کمیاب بودن نقش بسیار مهمی در APY ها ایفا میکند و این نرخها به سرعت در حال نوسان هستند. بنابراین، یک سهامدار NFT، همیشه ترجیح میدهد NFT های خود را بر روی پروتکلی قرار دهد که وعده نرخهای بهره بالا را میدهد. در حالی که نرخهای بالا ممکن است بسیار وسوسهانگیز به نظر برسد، کاربران پلتفرم استیکینگ NFT باید مطمئن شوند که APY ها غیرواقعی نیستند و میتوانند در طولانیمدت پایدار باشند.
2- استیکینگ NFT و توکنهای پروتکل
برخی از پلتفرمهای استیکینگ NFT فقط زمانی اجازه استیک کردن را به کاربران خود میدهند که کاربر، NFT خود را در ترکیب با توکنهای پروتکل قرار دهد.
3- مکانیسم وامدهی داخلی
برخی پروتکلها همچنین یک مکانیسم وامدهی داخلی را ارائه میدهند. این موضوع به گیمرها اجازه میدهد تا NFT های موجود در پروتکل را با هزینهای معقول اجاره کنند. سپس پروتکل بخشی از این درآمد را با سهامداران NFT به اشتراک میگذارد.
4- دورههای قفل کردن NFT
برخی از پروتکلها به گونهای طراحی شدهاند که به کاربران اجازه میدهند NFT ها را برای یک دوره قفل نامحدود به اشتراک بگذارند. با این حال، پلتفرمهای دیگر ممکن است مدت زمان قفل را محدود کنند و در صورت تمایل به کسب جوایز، کاربران را ملزم به استیکینگ مجدد کنند.
5- محدودیتهای سهامداری
پروتکلهای استیکینگ NFT، به گونهای طراحی شدهاند که محدودیتهایی را برای تعداد NFT های قابل استیک کردن و یا حداقل سطح NFT (از نظر کیفیت یا قیمت یا کمیابی) قرار دادهاند.
بهترین پلتفرمها برای استیکینگ NFT
از دسامبر 2021، بیشتر فرصتهای سهامداری NFT از بازیهای بازی برای کسب درآمد (P2E) حاصل میشود و پلتفرمهای زیادی در این مسیر حرکت کردهاند. برخی از پروژهها نیز در حال توسعه توانایی سهامداری NFT در پلتفرمهای خود هستند، مانند پلتفرم بایننس فن توکن و دوج کپیتال. در ادامه به معرفی بهترین بسترها برای استیکینگ NFT میپردازیم:
پلتفرم استیکینگ MOBOX با توکن MBOX
موبوکس (MOBOX) یک بازی متاورسی در سبک بازی برای کسب درآمد است که کشت سود یا ییلد فارمینگ DeFi را با NFT ترکیب میکند. موبوکس که بر روی زنجیره هوشمند بایننس مستقر شده است، به بازیکنان این امکان را میدهد که NFT ها را برای کسب جوایزی از جنس ارز دیجیتال بومی خود یعنی MBOX، به اشتراک بگذارند.
متاورس موبوکس، MOMOverse و NFT های آن، MOMOs نامیده میشوند. شما میتوانید MOMO ها را در مارکت یا بازار این پلتفرم، ایجاد (Mint) کنید، از آنها کسب درآمد داشته باشید و یا آنها را مبادله کنید. هر MOMO دارای صفات مختلف و قدرت هش تصادفی است. با استیک کردن MOMO های منحصر به فرد، میتوانید توکنهای حکومتی MBOX را کسب کنید. هرچه MOMO های بیشتری جمعآوری کنید، هر روز میتوانید جوایز MBOX بیشتری دریافت کنید.
این MOMO NFT ها را میتوان در سایر پلتفرمهای شریک MOBOX نیز استفاده کرد و NFT های پروژههای شریک را میتوان در MOBOX نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، میتوانید از NFT های PancakeSwap Profile Staked خود در MOMOverse استفاده کنید، بدون اینکه لازم باشد آنها را از پنکیک سواپ (PancakeSwap) خارج کنید. این ویژگی باعث میشود تا وارد نبردهای تیمی شوید و در PancakeSwap جوایز استیکینگ با ارز دیجیتال کیک (Cake) را دریافت کنید و در عین حال همین توکنها را در بازیهای داخلی MOBOX برای کسب جوایز MBOX نیز استفاده کنید.
پلتفرم استیکینگ Zookeeper با توکن ZOO
زوکیپر (Zookeeper) یک برنامه غیر متمرکز (Dapp) ییلد فارمینگ بازیسازی شده است. این پلتفرم امکان استیکینگ NFT را در استخرهای نقدینگی خود با ویژگیهای مختلف، فراهم میکند. همه استخرهای نقدینگی در Zookeeper، امکان فارمینگ یا همان کشت دوگانه را در دسترس کاربران قرار میدهند، به این معنی که شما میتوانید هم توکن ابزار ZOO و هم توکن WanSwap Liquidity Provider (WASP) را به عنوان پاداش کسب کنید.
برای افزایش جوایز، شما میتوانید توکنهای خود را برای یک دوره مشخص، البته حداکثر تا ۱۸۰ روز در پلتفرم قفل کنید. همچنین میتوانید NFT هایی به نام ZooBoosters را برای به حداکثر رساندن پاداشهای خود و کاهش دوره قفل برای WSLP خود، به اشتراک بگذارید. ZooBoosters کارتهای NFT هستند که میتوان آنها را از طریق صندوقهای طلایی خریداری شده در DApp یا با استیک کردن توکنهای ZOO به دست آورد.
پلتفرم استیکینگ بایننس با نام Binance NFT PowerStation
پاور استیشن که برای دارندگان توکنهای طرفداری یا همان فن توکنهای بایننس ایجاد شده، یک پلتفرم استیکینگ NFT است که در آن، دارندگان NFT میتوانند با حمایت از تیمهای ورزشی مورد علاقه خود درآمد کسب کنند. کاربران با استقرار NFT های خود میتوانند توکنهای Binance Fan بیشتری کسب کنند. بایننس یکی از بزرگترین صرافیهای ارزهای دیجیتال است که دهها میلیون کاربر در سراسر جهان دارد. علاوه بر این، بایننس بیشترین خدمات، از جمله سهامداری NFT را به کاربران خود ارائه میدهد.
فن توکنهای بایننس، توکنهایی هستند که با یک تیم ورزشی خاص مرتبط میشوند و دارندگان این نوع از توکن میتوانند از امتیازات مختلفی برخوردار باشند. به عنوان مثال، به عنوان یک دارنده توکن، میتوانید از فروش بلیتهای اولویتدار یا برخی اجناس محدود، بهرهمند شوید، و یا در تصمیمگیریهای مهم در باشگاه ورزشی محبوب خود، نظر دهید. فن توکنهای بایننس عمدتا برای باشگاههای ورزشی که طرفداران زیادی دارند مطرح و پرکاربرد است، اما هنرمندان یا افراد مشهور دیگری که طرفداران زیادی دارند نیز میتوانند از این توکنها استفاده کنند.
NFT PowerStation یک ویژگی بازی شکل و نوآورانه در پلتفرم بایننس است. با شارژ کردن NFT های پشتیبانی شده در NFT PowerStation تیمهای مربوطه، طرفداران میتوانند تیمهای خود را تقویت کنند و جوایز Binance Fan Token بیشتری دریافت کنند. هرچه NFT ها بیشتر شارژ شود، پاداش بیشتری را میتوان دریافت کرد.
تا این لحظه، 3 پلتفرم اصلی برای استیکینگ ان اف تی ها معرفی کردیم. پلتفرمهای دیگری نیز در این زمینه فعالیت میکنند که بد نیست مختصری راجع به آنها نیز بدانیم.
پلتفرم استیکینگ NFTX با توکن NFTX
پلتفرم NFTX، دارندگان مجموعههای خاص NFT را قادر میسازد تا NFT های خود را در یک صندوق ذخیره کنند و NFTX در عوض، توکن vToken مطابق با استاندارد ERC-20 را صادر میکند.
این بدان معناست که قرار دادن یک NFT در خزانه، یک vToken برای شما به ارمغان میآورد. سپس میتوان از vToken ها برای کسب جوایز بیشتر استقاده کرد. مثلا آنها را در فرآیند استیکینگ قرار داد، برای خرید سایر NFTهای خزانه استفاده کرد، در استخرهای نقدینگی قرار داد یا در صرافیهای غیرمتمرکز معامله کرد.
پلتفرم استیکینگ Axie Infinity با توکن AXS
چند ماه پیش، بازی بسیار محبوب اکسی اینفینیتی در سبک P2E، یک ویژگی Staking به پلتفرم خود اضافه کرد. بازیکنان میتوانند استیکینگ توکنهای Axie Infinity Shards یا همان AXS را انجام دهند. تیم توسعهدهنده این بازی در ماه آپریل اعلام کرد که استیکینگ AXS، نرخ پاداش سالانه 80 درصدی دارد. این بدان معناست که سهامداران تقریبا دو برابر مقدار AXS خود را در یک سال دریافت میکنند.
پلتفرم استیکینگ Splinterlands با توکن SPS
Splinterlands یکی دیگر از بازیهای محبوب سبک بازی برای کسب درآمد (P2E) با ویژگی Staking است. در واقع، دارندگان توکن SPS برای دسترسی به جوایز، مشارکت در مدیریت یا شرکت در رایگیریها، تبلیغات و پاداشهای ویژه، باید از توکنهای خود در استیکینگ استفاده نمایند. SPS را میتوان در کیف پول زنجیرهای هوشمند بایننس یا مستقیما از طریق حساب بازی Splinterlands برای استیکینگ قرار داد.
جمعبندی
سهامداری NFT به شرکتکنندگان اجازه میدهد تا از مجموعههای غیر فعال NFT خود، درآمد بیشتری کسب کنند. در عین حال این مسئله، موارد استفاده جدیدی را برای NFTهایی ایجاد میکند که قبلا هرگز مورد بررسی قرار نگرفته بودند. شاید خیلی زود باشد که به این موضوع بپردازیم، اما احتمالا در سالهای آینده شاهد ایجاد فرصتهای جدید و هیجانانگیز در سهامداری NFT خواهیم بود، هم برای کاربران عادی، هم برای کلکسیونرهای NFT و به ویژه در صنعت بازی Play-to-Earn و سایر حوزههایی که با فناوری بلاک چین قدرت میگیرند.
در نظر داشته باشید این مقاله صرفا جهت آموزش موضوع سهامداری یا استیکینگ NFT و آشنایی با پلتفرمهای آن میباشد و نویسنده هیچگونه پیشنهادی برای سرمایهگذاری یا عدم سرمایهگذاری در این سبک درآمدزایی و پلتفرمهای آن ندارد. تصمیم نهایی با شماست.