مقدمه
اگر بهعنوان یک معاملهگر، روانشناسی معامله را بهخوبی نشناسید، داشتن راهبرد مناسب راه بهجایی نخواهد برد. کنترل احساسات یکی از مهمترین ویژگیهای یک معاملهگر موفق است و درگیرشدن با احساسات به معاملههای شما ضرر خواهد زد. به همین خاطر است که درک روانشناسی ترید در بازارهای مالی جهت جلوگیری از فروپاشیهای مالی هیجانی، برای هر معاملهگری از واجبات است.
در این مقاله از بیدارز، با شما درباره صفر تا صد روانشناسی معاملهگری صحبت میکنیم و به شما میگوییم که چگونه میتوانید این مهارت را در خود گسترش دهید. تا انتهای مطلب حاضر همراه ما باشید.
روانشناسی معامله چیست؟
منظور از روان شناسی ترید، به طرز فکر و دیدگاه معاملهگر در طول حضور وی در بازار اشاره دارد. این طرز فکر، تعیینکننده میزان موفقیت یک معاملهگر و سودآوری معاملهگری او است. همچنین، اینکه چرا یک معاملهگر متحمل ضررهای سنگین شده است، از این طریق قابل بررسی و تجزیه و تحلیل است.
محوریت یادگیری روانشناسی معامله، آگاهی از آن ویژگیهاییست که درست مثل یک دام، مانع از موفقیت معاملهگر در عرصه معاملات میشود و تقویت و گسترش ویژگیهای مثبتیست که موفقیت روزافزون در معامله را بههمراه دارند.
معاملهگرانی که بهخوبی با روان شناسی ترید آشنایی دارند، براساس تعصب یا احساسات عمل نمیکنند. در نتیجه، در طول مدت حضورشان در بازارهای تجاری، شانس بیشتری برای بهحداکثر رساندن سودآوری و بهحداقلرساندن ضرر و زیان در معامله خواهند داشت.
روانشناسی از نوع ترید برای هر معاملهگر متفاوت است، چون هر کسی ویژگیهای شخصیتی خاص خود را دارد و این مقوله تحت تاثیر احساسات و تعصبات از پیش تعیینشده هر فرد قرار دارد. از جمله مهمترین احساساتی که روی معاملهگری تاثیر میگذارند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شادی، بیقراری، خشم، ترس، غرور
روانشناسی معامله در بازار ارز دیجیتال چه اهمیتی دارد؟
اگر چه آشنایی با اصول تحلیل تکنیکال و فاندامنتال و یادگیری مدیریت ریسک و سرمایه برای موفقیت در معاملههای بازار ارز بسیار مهم است، اما دیر یا زود متوجه خواهید شد که اینها بهتنهایی کافی نیستند. برای موفقیت در معاملهگری، باید مهارت دیگری را هم فرابگیرید. این مهارت، چیزی نیست جز روانشناسی ترید.
یکی از مهمترین چیزهایی که موفقیتتان در یک معامله را تضمین میکند، ذهنیت شماست. تنها پس از انجام چند معامله، خیلی زود متوجه خواهید شد که احساساتتان تصمیمهای معاملاتی شما را تحت تاثیر قرار میدهند و موفقیت یا عدم موفقیت شما در یک معامله – بهویژه معاملات بازار ارز – را رقم میزنند.
یادگیری درباره اینکه احساسات شما چگونه افسار معاملاتتان را در دست میگیرد، یک قدم شما را به تبدیلشدن به یک معاملهگر موفق نزدیکتر میکند. اینکه در مواقعی دچار ترس، طمع، خوشبینی و اعتمادبهنفس کاذب شوید کاملاً طبیعیست؛ اما نباید اجازه دهید که این احساسات تحت هر شرایطی معاملات شما را تحت تاثیر قرار دهد.
روانشناسی معامله به شما کمک میکند که طبق فکر و منطق عمل کنید و در کنار تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال و مدیریت ریسک و سرمایه، چهارپایه موفقیت شما در معاملهگری بازار ارز را تکمیل میکند.
ارتباط روانشناسی معامله و موفقیت در بازارهای ارز دیجیتال چیست؟
احساسات و هیجانهای شما بیش از آنچه که فکرش را میکنید بر تصمیمهای معاملهگریتان تاثیر میگذارند. بنابراین، باید بتوانید آنها را بهطور موثری مدیریت کنید. اینجاست که نکات روانشناسی ترید به کمکتان میآید.
معاملهگری در هر بازاری – بهویژه بازار کریپتوکارنسی – بر محوریت تصمیمهای عقلانی میچرخد و نباید احساساتتان، شما را به انجام اقدامی خاص سوق دهد. در اغلب موارد باید بتوانید تصمیمات عقلانی بگیرید و به دور از هیجان عمل کنید. روانشناسی معامله ارز دیجیتال به شما کمک میکند که احساساتتان را کنترل کنید و در مواقع حساس، تصمیمهای عقلانی بگیرید.
اهمیت روانشناسی ترید در مواجهه با سود و زیان تریدرها چیست؟
وقتی سرمایهگذاری و معامله در بازار ارزهای دیجیتال را آغاز میکنید، دو حالت پیش خواهد آمد:
یا بعد از خرید ارز دیجیتال با ضرر هنگفتی مواجه خواهید شد، یا اینکه سود قابل توجهی را تجربه خواهید کرد و با روندی صعودی مواجه خواهید شد.
احتمالاً این سوال هم در به ذهن شما خطور کرده باشید که در چنین شرایطی، چه رفتاری درست و بهجا است؟ پیش از آنکه به این سوال پاسخ دهیم، کمی در این باره فکر کنید که خود شما در چنین شرایطی چه اقداماتی را انجام خواهید داد؟ در ادامه، جواب این سوال را از دیدگاه یک معاملهگر موفق و تحلیلگیری که به اصول روانشناسی معامله مسلط نیست، بررسی خواهیم کرد:
در برخورد با ضرر بزرگ
تحلیلگر: در این حالت، تحلیلگر تسلط خود بر روشهای تحلیلی را از دست داده است و منتظر این است که قیمتها به شرایط اولیه خود بازگردند! در چنین شرایطی، او معمولاً بازار و سرمایهاش را به حال خود رها میکند و از آنجایی که قدرت تصمیمگیری ندارد، منتظر میماند تا بازار برای او تصمیم بگیرد.
معاملهگر موفق: یک معاملهگر آشنا با اصول روانشناسی معامله، قبل از هر چیزی برای خود برنامهریزی دارد و در تحلیل اولیه خود حد مشخصی از ضرر را برای سرمایهاش تعیین کرده است. بنابراین، تا زمانی که نزول قیمت رمز ارز به حد ضرر نرسیده باشد، به سرمایهاش دست نخواهد زد. اما اگر قیمت از حد ضرر عبور کند، بهترین تصمیم آن است که از رمز ارز فعلی خارج شود و روی رمز ارز دیگری سرمایهگذاری کند.
در برخورد با سود زیاد
تحلیلگر: در این حالت، تحلیلگر طبق تجربه خود انتظار دارد که بعد از یک سودآوری چشمگیر، روند صعودی رمز ارز، به حالت نزولی بازگردد و حتی معاملهای که قبلاً انجام داده، وارد ضرر شود. در چنین شرایطی، او معمولاً معامله را میبندد و سرمایه خود را بیرون میکشد. احتمالا شگفتزده خواهید شد اگر بگوییم حتی در مواقعی که هیج نشانهای مبنی بر نزولیشدن سودآوری یک ارز دیجیتال مشاهده نمیشود، چنین رفتاری از تحلیلگر سر میزند!
معاملهگر موفق: این فرد در عوض، منتظر روزی میماند که روند صعودی فعلی، دیگر قدر کافی نداشته باشد. در این حالت، زمانیکه نخستین نشانههای نزولیشدن روند سودآوری رمز ارز مورد نظر پدیدار شد، معاملهگر میتواند سرمایه خود را بیرون بکشد. افرادی هم که هدفشان ذخیره طولانیمدت رمز ارز مورد نظر است، بدون توجه به شرایط فعلی، آن را تا مدت زمان مورد نظرشان نگهداری میکنند. در این مواقع، یک معاملهگر موفق میتواند چندین برابر بیشتر از یک تحلیلگر سود کسب کند.
چگونه از روانشناسی معامله در تحلیل تکنیکال کمک بگیریم؟
اگرچه تکنیکهای تحلیل تکنیکال و ترسیم نمودار، معاملهگر را در تشخیص روند فرصتهای خرید و فروش یاری میرسانند، اما این نوع تحلیل به درک و کشف روندهای بازار احتیاج دارد و این درک و شهود هم از روانشناسی ترید بهدست میآید.
نمودارهای تکنیکال در موارد معینی معاملهگر را بر آن میدارند که علاوه بر اطلاعاتی که این نمودارها در اختیارشان قرار میدهند، به دانش خود درباره ارز دیجیتال مورد نظرشان و درک شهودیشان از عوامل گستردهای که بازار را تحت تاثیر قرار میدهند هم تکیه کنند. اینجاست که نکات روانشناسی معامله به کارشان میآید!
در واقع، معاملهگرانی که توجه زیادی به اثرات فراگیر قیمتها دارند و نظم و انظباط و اعتمادبهنفس در اقدامات آنها مشاهده میشود، از روانشناسی ترید متعادلی برخوردار هستند. این ویژگی معمولا به موفقیت این افراد در عرصه معاملات بازار ارز منتهی میشود.
اصول روانشناسی معاملهگری در بازار ارز دیجیتال در ابعاد شخصی و حرفهای
آشنایی با اصول رواشناسی معاملهگری، مسلماً میتواند ضامن موفقیت شما در این عرصه باشد. در ادامه، این اصول را به شما معرفی کردهایم:
- مثبتبودن و مثبتماندن: اگر چه این مسئله در نگاه اول چندان خوشایند بهنظر نمیرسد، اما بهطور شگفتانگیزی موثر است. در حقیقت، سلامت روان، ذهنآگاهی و مهربانی با خود، از اتخاذ تصمیمهای بیپروا در معامله و مواجهه با ضررهای هنگفت جلوگیری میکنند.
- خودانگیزشی بالا: اگر صرفاً بهخاطر بالابودن تب معاملهگیری ارزهای دیجیتال قصد دارید در این بازار معاملهگری کنید، بیتعارف باید خدمتتان عرض کنیم که زیاد دوام نخواهید آورد! چه چیزی جرقه اولیه معاملهگری در بازار رمز ارزها را در ذهن شما روشن کرد؟ همان را همواره بهخاطر بسپارید و تا ابد به آن متعهد بمانید. در لحظات سخت، همین جرقه اولیه، مشوق شما برای ادامهدادن خواهد بود.
- تعیین اهداف واقعبینانه: بلندپروازبودن عالیست، اما قبل از هر چیزی باید واقعبین باشید! اگر اهداف واقعبینانهای برای معاملات خود در نظر نگرفته باشید، ممکن است خیلی زود ناامید شوید و همه چیز را رها کنید. یکی از مهمترین بخشها در اصول روانشناسی معامله فردی، همین مورد به حساب میآید.
- تعامل درست با افراد: بهعنوان یک معاملهگر، بسیار مهم است که بدانید چطور باید با افراد و معاملهگران تعامل داشته باشید. در غیر این صورت، شانس شما برای موفقیت محدود خواهد شد. علاوه بر این، قرارگرفتن در کنار سایر معاملهگران به معنی این است که در کنار افراد همفکر خود قرار دارید و این مسئله میتواند موجب ارتقای شما شود. چه از طریق کمکهای یک مربی (کوچ) یا از طریق اقدامات فردی، باید نحوه تعامل صحیح با افراد را یاد بگیرید.
4 اصل مهم مدیریتی
- مدیریت اضطراب و استرس: اضطراب و استرس با معاملهگری عجین هستند. هرچقدر سرمایهای که برای معامله وسط گذاشتهاید بیشتر باشد، اضطرابتان هم بیشتر خواهد شد. از هر چیزی اعم از مدیتیشن، ورزش، صحبت با تراپیست و… که شما را در مدیریت استرس و عواطفتان یاری میرساند، کمک بگیرید. اگر بصری هستید، فعالیتهای بصری مبتنی بر تصویر را انجام دهید. اگر سمعی هستید، گوشدادن به موسیقی آرامشبخش را امتحان کنید و…
- مدیریت احساسات: مدیریت احساسات، ارتباط مستقیمی با هوش هیجانی دارد. اگر چه این مسئله در حرف بسیار ساده بهنظر میرسد، اما پای اکثر معاملهگران در مدیریت عواطف و احساسات میلنگد. در فرایند معاملهگری، کاملاً طبیعیست که بخواهید از کسی انتقام بگیرید، از معاملهگران پیشی بگیرید و در نهایت، به سود کلانی دست پیدا کنید. اما اگر نتوانید این احساسات را بهدرستی مدیریت کنید، ممکن است سرمایهتان را در معرض ضررهای جبراننشدنی قرار دهید.
- تهیه تاریخچهای از معاملات: ثبت نتایج معاملات به شما کمک میکند که از آنها درس بگیرید و با نقاط قوت و ضعفتان آشنایی پیدا کنید. از این طریق، بهتر میتوانید راهبردها و الگوهایی را برای موفقیت در معاملهگری بازار ارز پیدا کنید.
- توسعه یک طرح هوشمندانه برای معاملهگری: هر معاملهگری، باید یک طرح برای معامله داشته باشد. منظور از هوشمندانه این است که درباره هر جنبه بهخوبی فکر کنید و در طرحتان، به ویژگیهای شخصیتی و سبک زندگیتان توجه داشته باشید. همچنین، برنامه شما باید جوری باشد که بهسادگی بهخاطر سپرده شود. بسیاری از افراد تصمیم میگیرند با راهبردی که معاملهگران ارشد و باسابقه در اختیار آنها قرار میگیرد شروع کنند. این راهبردها آنان را در طراحی طرحی مختص خودشان یاری میرساند و به بهبود مهارت روانشناسی معامله در آنان کمک میکند.
معرفی چند کتاب در حوزه روانشناسی معامله
کتاب The New Trading for a Living
نویسنده کتاب “تجارت جدید برای زندگی: روانشناسی، نظم و انضباط، ابزارها و سیستم های معاملاتی، کنترل ریسک، مدیریت تجارت”، فردی به اسم الکساندر الدر بوده است. الکساندر الدر یک پزشک و تاجر حرفهای است. او نویسنده چندین شاهکار است که به کتابهای کلاسیک مدرن برای تاجران تبدیل شده است. الدر در گذشته روانپزشک (در نیویورک) و استاد دانشگاه کلمبیا بود. تجربه او به عنوان یک روانپزشک به او درک منحصر به فردی از روانشناسیِ تجارت داد.
The New Trading for a Living رویکردی آرام و منظم نسبت به بازارها را آموزش میدهد. این کتاب چندین الگو برای برنامههای معاملاتی و تخمین آمادگی شما برای معامله ارائه میدهد. در مجموع، شما از این کتاب، دانش و ابزارهایی برای توسعه یک سیستم معاملاتی فردی به دست میآورید.
کتاب Trading in the Zone
کتاب “تجارت در منطقه” به گسترش درک مبتدیان از کار در بازار کمک میکند. این کتاب، یک دیدگاه جامع از مشکلاتی است که ممکن است در هنگام پذیرش چالش از بازارهای مالی با آن مواجه شوید.
به گفته مارک داگلاس، نویسندهی این کتاب، موفقیت در بازارهای مالی نیازمند چارچوب ذهنی خاصی است. تجارت در منطقه بر اساس تجربه تجاری مادامالعمر نویسنده و کار او به عنوان یک مربی در شیکاگو است.
کتاب Market Wizards
کتاب “جادوگران بازار” نوشته جک شواگر یک کتاب بسیار محبوب در مورد تجارت است. هر فصل شامل مصاحبه با یک تاجر معروف بازار است. اگرچه هر یک از آنها رویکرد بازاری خاص خود را دارند، نویسنده سعی میکند برخی از ویژگیهای مشترک را در آنها بیابد. اما هدف این کار چیست؟ او این کار را انجام میدهد تا به خوانندگان کمک کند تا بفهمند چه چیزی واقعاً در ترید کردن مهم است.
به گفته شواگر، ترید کردن روی روند یکی از کلیدهای موفقیت بلندمدت در معامله و سرمایهگذاری است. نویسنده تاکید میکند که اکثر معاملهگران موفق توجه زیادی به روانشناسی معامله و مدیریت ریسک دارند. به همین دلیل است که آنها برخلاف مبتدیان، سیستمهای معاملاتی را ایجاد میکنند.
کتاب The Daily Trading Coach
برت استین بارگر، نویسنده کتاب The Daily Trading Coach، یک روانپزشک است. به طور تصادفی، پس از اینکه شرکتهای پیشرو وال استریت، او را برای کمکهای روانی به معاملهگران و بانکداران سرمایهگذار استخدام کردند، به یک معاملهگر تبدیل شد.
Steenbarger با درک نقش مهم و پیچیدهای که روانشناسی در موفقیت و شکست معاملهگران بازی میکند، به تحقیقات روانشناسی تجارت ادامه داد.
نویسنده کتاب The Daily Trading Coach، نتایج تجربه طولانی خود از کمکهای روانی را به معاملهگران و سرمایهگذاران ارائه میدهد. او در این کتاب چند درس عملی را به اشتراک میگذارد که میتواند یافتن و ایجاد بهترین روشهای معاملاتی را تسهیل کند. علاوه بر این، او برخی از تکنیکهای روانشناختی را ارائه میکند که ممکن است در پیروی از استراتژی معاملاتی فرد، مفید باشد.
جمعبندی
اگر تصور میکنید که برای موفقیت در بازار ارزهای دیجیتال به آشنایی با تحلیل فاندامنتال و تکنیکال احتیاج دارید، باید خدمتتان عرض کنیم که سخت در اشتباهید. هر چقدر هم که در امر معاملهگری ماهر باشید، بدون آشنایی با روانشناسی ترید راه به جایی نخواهید برد! در مقاله حاضر درباره روانشناسی معامله در بازارهای مالی صحبت کردیم و اصول آن را با شما در میان گذاشتیم. همانطور که در مقاله ذکر شد، نکتهای که بسیار حائز اهمیت است نحوه کنترل احساسات بوده، که از آن بهعنوان روانشناسی ترید یا معاملات یاد میشود و در کنار شناسایی زمانهای معامله و قوانین تحلیل، جزو مهمترین بخشهای معاملهگری میباشد.
به منظور کنترل احساسات و تصمیمگیری برای امر معاملات، اصولی وجود دارد که با رعایت آنها معاملهگر مهارت خود را در زمینه ترید افزایش میدهد. با توجه به آنچه گفته شد، به هوش هیجانی و روانشناسی معامله خود چه نمرهای میدهید؟