مقدمه
دنیای ارزهای دیجیتالی نیز همچون دیگر بازارهای مالی دارای نکات و اصطلاحات مختلفی است که افراد فعال در آن حوزه بایستی با معانی و مفهوم آن آشنایی داشته باشند. در این مطلب با 30 نکته از مفهومیترین عبارات و اصطلاحات ارز دیجیتال آشنا خواهیم شد.
اصطلاحات ارز دیجیتال و بلاک چین
پیش از شروع این بخش، باید بدانیم که دلیل مهم بودن آشنایی با اصطلاحات ارز دیجیتال چیست. فعالیت در حوزه ارز دیجیتال مانند هر بازار مالی دیگر، نوعی تجارت و کسب و کار است. همان طور که برای انجام هر شغلی باید با بخشهای مختلف آن شغل آشنا باشیم، در حوزه رمز ارزها نیز همین موضوع وجود دارد. خصوصا با توجه به اینکه ارزهای دیجیتال بر بستر اینترنت و بلاک چین سوار است، تعداد اصطلاحات و عبارات رایج در آن بیشتر از پیش شده است چراکه عبارات بلاک چینی نیز به این موارد اضافه میشود.
در ادامه با چند دسته از اصطلاحات ارز دیجیتال آشنا میشویم. این موارد شامل عبارات مربوط به ارزهای دیجیتال، صرافیها، بلاک چین، چارت تکنیکال، اخبار و فاندانتال و غیره میباشد.
عبارات و اصطلاحات ارز دیجیتال
ATH (All-Time High بالاترین میزان تا کنون) چیست؟
بالاترین قیمتی که یک دارایی داشته است. ATH بیت کوین 68،789.63 دلار (در زمان نگارش این مقاله) بوده، که در سال 2021 میلادی به این قیمت رسیده است. ATL متضاد ATH بوده و به معنی کمترین قیمت دارایی است.
ارز جایگزین (آلت کوین) چیست؟
علاوه بر ارز رمز پایه بیت کوین (BTC)، هزاران ارز رمز پایه دیگر وجود دارند که آنها نیز بر پایه فناوری بلاک چین ایجاد شدهاند که به آنها آلت کوین، یعنی توکن یا سکههای غیر از بیت کوین گفته میشود.
هر ارز خصوصیات و نوآوریهای مخصوص به خود را به همراه دارد. بسیاری از آلت کوینها شناخته شده نیستند و حجم مبادلات روزانه و حجم بازار آنها نسبتاً کم است. با این وجود، نمونههای فراوانی از آلت کوینها وجود دارند که همچون اتریوم و ریپل، دارای نقدینگی و حجم معاملات بالا میباشند. در طول سالها، تعداد زیادی از این چند هزار آلت کوین ارزش خود را از دست داده و به یکباره ناپدید شدهاند.
ماکسیمالیست بیت کوین کیست؟
این افراد فقط با قاطعیت بیت کوین را باور دارند. گاهی، افراد ماکسیمالیست آلت کوینها را بی ارزش و غیرضروری میدانند یا به آنها عنوان «shitcoin» میدهند.
پاداش بلاک چیست؟
پاداش بلاک، کارمزدی است که استخراجکنندگان در ازای تایید اعتبار تراکنشهای جدید و ثبت آنها بر بلاک چین دریافت میکنند.
بلاک چین چیست؟
بلاک چین یکی از مهمترین و اصلیترین اصطلاحات ارز دیجیتال است چرا که این داراییهای دیجیتالی بر بستر بلاک چین ایجاد شدهاند. «بلاک چین» (Blockchain) را میتوان یک فایل اطلاعاتی بزرگ دانست که شامل فهرستی از تمامی تراکنشهای انجام شده میباشد. در واقع بلاک چین قلب شبکه بیت کوین (Bitcoin) است و به عنوان یک دفترکل عمل میکند.
صرافی متمرکز ارزهای رمز پایه (CEX) چیست؟
صرافی ارزهای رمز پایه یک پلتفرم معاملاتی آنلاین است، که ارزهای رمز پایه و ارزهای فیات در آن قابل معامله هستند. متمرکز بودن این صرافیها به این معنی است که کنترل و اداره آن در اختیار یک ماهیت خاص قرار دارد.
اکثر صرافیهای کریپتو فقط امکان معامله کریپتو به کریپتو را فراهم میکنند. با این وجود، صرافیهای بزرگ و مشهور معامله کریپتو به فیات را نیز ممکن میسازند. مشهورترین صرافیها عبارتاند از: بایننس، کوینبیس، کراکن، بیتاستمپ و بیتفینیکس.
DAO چیست؟
«DAO» یا سازمان غیر متمرکز مستقل، سازمانی است که بدون نیاز به مدیریت مرکزی فعالیت میکند و معمولاً توسط سهامداران مدیریت میشود و همچنین دارای مجموعهای شفاف از قوانین است، که در یک برنامه کامپیوتری کدگذاری شدهاند.
هک مشهور DAO: در سال 2016 یک هکر، موفق به کشف یک خلأ در کدنویسی اتریوم شد و از آن برای سرقت این ارز استفاده کرد. تنها در چند ساعت بیش از 3.6 میلیون اتریوم به سرقت رفت، که در آن زمان 70 میلیون دلار ارزش داشت. در پاسخ به این اقدام، قیمت اتریوم تنها در یک روز 30% سقوط کرد.
dApp چیست؟
dApp یا اپلیکیشن غیر متمرکز، اپلیکیشنی است که بر اساس فناوری بلاک چین ساخته شده و فاقد مرجع عملیاتی مرکزی میباشد.
DEX چیست؟
«DEX» یا صرافی غیر متمرکز، نوعی از صرافی است که بدون مرجع فعالیت میکند و هیچ شرکتی آن را مدیریت نمینماید. یکی از مزایای DEX نسبت به «CEX» سطح امنیتی آن است؛ چراکه هک کردن آن دشوارتر است. DEX یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال پر کاربرد میان فعالان این حوزه است.
DeFi چیست؟
DeFi یا امور مالی غیر متمرکز، یک سیستم مالی جدید است، که بر پایه بلاک چینهای عمومی ساخته شده و شامل هیچ موسسه متمرکزی نمیشود.
آدرس دیجیتال چیست؟
آدرس دیجیتال توالی 27 تا 34 حرف و عدد است. ضمن اینکه هر آدرس خاص است. برای مثال، این یک آدرس دیجیتال است: 135sti2R9ZooiGrFFRJxYGeDvF5Uvjj7JLK. آدرسهای دیجیتال نشانگر کیف پولهای ارزهای رمز پایه هستند، برای ارسال ارزهای رمزپایه یا پولنقد، باید آدرس دیجیتال گیرنده را داشته باشید.
کیف پول دیجیتال چیست؟
کیف پول دیجیتال، یک برنامه کامپیوتری، اپلیکیشن موبایلی یا یک سرور از راه دور است، که ذخیره ارزهای دیجیتالی را تسهیل میسازد. اکثر کیف پولهای دیجیتالی برای ذخیره بیت کوین ساخته شدهاند. کیف پولهای دیجیتالی برای ذخیره سرمایه کاربران از آدرسهای عمومی و همچنین کلیدهای خصوصی استفاده میکنند.
ایمنترین کیف پولها را میتوان کیف پولهای کاغذی یا کیف پولهای سختافزاری دانست، که در دستهبندی کیف پولهای سرد قرار میگیرند و از جمله آنها میتوان به ترزور و لجر اشاره کرد.
فیات چیست؟
فیات به تمامی ارزهایی گفته میشود که از پشتیبانی یک کشور یا ایالت برخوردارند. اصولاً تمام انواع ارزهایی که میشناسیم و از آنها در تراکنشهای روزانه استفاده میکنیم، فیات نام دارند (دلار، یورو و غیره).
FOMO چیست؟
«FOMO» مخفف «ترس از دست دادن» میباشد و اصطلاحی است که برای فردی به کار میرود که به دلیل ترس از باخت وارد یک معامله برنده نمیشود.
FUD چیست؟
«FUD» حرف اول واژگان ترس، عدم اطمینان و شک است. FUD به اخبار بد در مورد ارزهای رمز پایه گفته میشود، که به صورت مداوم از سوی رسانههای سنتی منتشر شده و هدف آن ایجاد ترس در مردم است. FUD میتواند شامل مشکلات مقرراتی بیت کوین، شایعاتی در مورد ممنوعسازی ارزهای رمز پایه و غیره باشد.
HODL چیست؟
«HODL» شکل تغییریافته از کلمه انگلیسی «hold» است. هودلرها به بیت کوین ایمان دارند و بدون توجه به قیمت بیت کوین، آن را برای مدت طولانی و حتی برای همیشه ذخیره میکنند. HODL برای نخستین بار در زمان ترکیدن حباب ارزهای رمز پایه در دسامبر سال 2013 استفاده شد.
هاوینگ چیست؟
هاوینگ یک فرآیند از پیش تعیینشده است، که منجر به نصفشدن پاداش دریافتی استخراجکنندگان برای تایید و ثبت تراکنشها در بلاکهای جدید و افزودن آنها به بلاک چین میشود. هاوینگ بیت کوین هر چهار سال یک بار اتفاق میافتد. هاوینگ قبلی در سال 2020 رخ داد.
ICO چیست؟
عرضه اولیه کوین، یک روش برای جذب سرمایه است، که پروژههای ارزهای دیجیتال میتوانند از این طریق به جذب سرمایه از عموم مردم بپردازند. برخلاف رویدادهای جذب سرمایه سنتی، سرمایهگذاران ICO تنها صاحب توکن میشوند و به هیچوجه سهامدار نیستند و حق رای ندارند. حباب ICO از اکتبر 2017 تا مارس 2018 ادامه داشت و در تمامی این ماهها شاهد رویدادهایی موفق برای جذب سرمایه بودیم. اکثر این ICO ها از نوع ERC-20 بودند، که بر پایه بلاک چین اتریوم بنا شده است. سرمایهگذاری در ICOها پرخطر است. بسیاری از ICOها کلاهبرداری بودهاند و پولهای سرمایهگذاران را به یغما بردهاند. تعداد ICO ها از سال 2018 کاهش شدیدی داشت و در ژانویه 2019، بایننس اولین صرافیای بود که عرضه اولیه صرافی (IEO) را انجام داد.
IEO چیست؟
«IEO» مخفف عرضه اولیه صرافی است، که نوعی جذب سرمایه برای ایجاد یک توکن جدید توسط یک صرافی کریپتو میباشد. اولین IEO توسط صرافی بایننس برای «GIFTO» بود که موفق به جذب 30 میلیون دلار سرمایه شد. مدت کوتاهی پس از کاهش چشمگیر تعداد ICO ها، در نیمه اول سال 2019 شاهد شهرت یافتن IEO ها بودیم. IEO ها نیز همچون ICO ها یک سرمایهگذاری پرخطر محسوب میشوند.
KYC چیست؟
«KYC» مخفف «مشتریات را بشناس»، فرآیندی است که در آن کاربران بر اساس مقررات ملزم به ارائه اطلاعات هویتی خود هستند. این اطلاعات شامل اسکن پاسپورت، اثبات آدرس محل زندگی، تایید آنلاین از طریق وبکم و دیگر اطلاعات میباشد.
ارزش بازار چیست؟
ارزش بازار یا «Market Cap»، نشانگر قیمت کنونی یک ارز دیجیتال ضرب در تعداد کل کوینهای آن در بازار (موجودی در گردش) است. بیت کوین (BTC) بالاترین ارزش بازار را در میان تمامی ارزهای دیجیتال دارد.
استخراج چیست؟ استخراجکننده یا ماینر (Miner) کیست؟
یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال مهم بین ماینرها، استخراج ارز دیجیتال است. استخراج فرآیند ایجاد بیت کوینهای جدید (و در کل هر ارز دیجیتال جدید) است. استخراج توسط استخراجکنندههایی انجام میشود، که موفق به حل مسائل پیچیده میشوند. ماینری که سریعتر بتواند مسئله را حل کند پاداش (کارمزد) تراکنش را دریافت کرده و آن را به بلاک میافزاید.
بهصورت میانگین هر 10 دقیقه یک بلاک جدید به دفترکل توزیع شده غولپیکر که همان بلاک چین است، افزوده میشود. در سالهای اولیه ظهور ارزهای دیجیتال، استخراج بیت کوین از طریق کامپیوترهای شخصی ممکن بود، اما این روزها، تلاش برای استخراج بیت کوین بین شرکتهای عظیمی همچون بیتمین چینی تقسیم شده است. فرآیند استخراج مختص بیت کوین نیست، بلکه برای تمامی ارزهای دیجیتال با الگوریتم اجماع اثباتکار (PoW) ممکن است.
بیت کوین تا ماه چیست؟
واژه ماه برای توصیف داراییهایی استفاده میشود، که قیمت آنها رشد چشمگیری دارد. عبارت بیت کوین تا ماه نیز به همین معنی است.
اثبات سهام (PoS) چیست؟
یکی از اصطلاحات ارز دیجیتال پر کاربر و عمیق، PoS است. این الگوریتم اجماع به کاربران اجازه میدهد تا بر اساس تعداد کوینهایی که دارند، بلاک بعدی را تایید اعتبار کنند. ذخیرهکنندگان توکن، این توکنها را برای ایمنسازی شبکه قفل میکنند و در ازای این کار پاداش دریافت مینمایند.
اثبات کار (PoW) چیست؟
«اثبات کار» الگوریتم اجماع اصلی در شبکه بلاک چین است. از این الگوریتم برای تایید تراکنشها و افزودن بلاکهای جدید به زنجیره استفاده میشود. ماینرها برای دریافت پاداش در زمینه تایید تراکنشها با یکدیگر رقابت میکنند.
کلید خصوصی چیست؟ Seed چیست؟
هر آدرس دیجیتال یا عمومی دارای یک کلید خصوصی خاص است، که وجود آن برای دسترسی به وجوه ضروری میباشد. یک نمونه از کلید خصوصی: 6AkL0TJAuKcucHGqWVfUIa4g1haE0ilcm7eWUDo..fd + PpzdCJf1s4WdsK.
معمولاً با استفاده از عبارت سید (Seed) میتوان یک کلید خصوصی مرتبتر داشت. عبارت سید از ترکیب 12 تا 24 کلمه تشکیل میشود.
بالا ببر و بفروش (Pump & Dump) چیست؟
«P&D» روشی برای حبابدادن به قیمت یک دارایی و افزایش مصنوعی آن در یک مدت زمان کوتاه و سپس فروش انبوه آن است، تا دارایی آن به سطح قیمتی پیش از حباب بازگردد. هرچه حجم معاملات و نقدینگی یک ارز کمتر باشد، P&D آن سادهتر انجام میشود. بنابراین، معمولاً ارزهای دیجیتال با ارزش بازار پایین، برای این روش کلاهبرداری استفاده میشوند. گفتنی است پامپ به تنهایی به معنی افزایش شدید و کوتاه مدت ارزش یک دارایی دیجیتال است. همچنین دامپ به معنی کاهش ارزش یک رمز ارز در بازه کوتاه زمانی و با شدت زیاد است. این دو مفهوم، از مهمترین عبارات و اصطلاحات ارز دیجیتال میباشند.
ساتوشی چیست؟
ساتوشی واحد کوچکتر برای بیت کوین است. یک ساتوشی برابر است با 0.00000001 بیت کوین (BTC). این نام به یاد ساتوشی ناکاموتو، سازنده ناشناس بیت کوین تعیین شده است. ساتوشی ناکاموتو بیت کوین را برای استفاده روزمره ایجاد کرده است و حتی زمانی که قیمت این ارز به بیش از یک میلیون دلار برسد، باید این کاربرد را حفظ کند، به همین دلیل است که 8 فاصله اعشاری برای ساتوشی وجود دارد.
شت کوین (Shitcoin) چیست؟
«شت کوین» نامی است که به آلت کوینهایی که فاقد محصول فعال و ارزش واقعی هستند، نسبت داده میشود. معمولاً ماکسیمالیستهای بیت کوین، اکثر یا همه آلت کوینها را شت کوین مینامند.
ارزش کلی بازار چیست؟
ارزش کلی بازار به مجموع ارزش بازار تمامی ارزهای دیجیتال اطلاق میشود. فرد یا نهادی که مقدار زیادی بیت کوین داشته باشد، میتواند یک تنه با خرید یا فروش انبوه بیت کوین بر قیمت این ارز تاثیرگذار باشد.
وایت پیپر (White paper) چیست؟
وایتپیپر یا «Whitepaper» یک گزارش یا راهنمای معتبر است، که برای اطلاعرسانی به خوانندگان در مورد ویژگیهای یک پروژه کریپتو جدید طراحی میشود. وایت پیپر را میتوان با طرح کسبوکار در فضای مالی سنتی برابر دانست. وایت پیپر توسط گروه سازنده پروژه (تیم توسعهدهنده) نوشته میشود و معمولاً شامل چندین فصل در این مباحث میباشد: توکن، گروه سازنده، جوانب فنی پروژه و مشکلی که سعی در رفع آن دارد.
جمعبندی
برای ورود به هر حوزهای ابتدا نیاز است درباره آن مطالعهای -هرچند کوتاه- صورت گیرد. در حوزه رمز ارزها نیز با افزایش آگاهی مردم در سرتاسر دنیا و کشورمان ایران، این نیاز بیشازپیش حس میشود که اصطلاحات ارز دیجیتال یا همان کریپتوکارنسی و عبارات مهم و کاربردی آن به تفصیل توضیح داده شود. در این مقاله به بررسی اصطلاحات بسیار مهم این حوزه به طور کوتاه و کاربردی پرداختیم تا اشخاص تازهوارد در حوزه کریپتو با صرف زمانی اندک با مفاهیم مهم و ابتدایی آشنایی پیدا کنند.