هرآنچه که باید در مورد متاورس بدانید

به این موضوع فکر کنید که در حال استراحت در خانه هستید، ناگهان تصمیم می‌گیرید ملاقاتی با یکی از دوستان خود داشته باشید و یا مثلاً برای بازدید از یک فروشگاه لباس به خیابانی در شهری دیگر بروید. چگونه می‌توان بدون خروج از منزل و تنها با چند وسیله دیجیتالی، نه فقط بصورت تماس تصویری بلکه به شکل کاملا واقعیت گرایانه و 3 بعدی جلسه ملاقاتی تشکیل داد؟ و یا به آن فروشگاه بخصوص رفت و پس از مشاهده محصولات آنجا در قالب واقعیت مجازی و حصول اطمینان از مناسب بودن جنس و سایز لباس مورد نظر، اقدام به خرید کرد؟ در جواب می‌توان گفت که راه حل متاورس است و به کمک ما می‌آید.

شاید 20 سال پیش این تصویر غیرممکن به نظر می‌رسید اما امروزه می‌دانیم که تا اجرایی شدن کامل آن فاصله چندانی نداریم. در مدت اخیر کمتر کسی با واژه متاورس مواجه نشده و آن را نشنیده است. حال این موضوع که متاورس چیست و از کجا آمده داستانی طولانی دارد.

متاورس چیست؟

در ابتدا اگر بخواهیم خود واژه متاورس را معنا کنیم باید روی اجزا این کلمه متمرکز شویم. متاورس از دو قسمت متا به معنی “برتر” یا “فراتر از” و ورس کوتاه شده کلمه یونیورس (universe) به معنی جهان، تشکیل شده است و این دو عبارت در کنار یکدیگر، جهان برتر یا فراتر از جهان معنا می‌شوند و منظور از آن، جهانی برتر و بالاتر از دنیایی است که انسان‌ها در آن زندگی می‌کنند.

اولین استفاده از این کلمه به سال 1992 باز می‌گردد که یک نویسنده آمریکایی به نام نیل استیونسن در کتاب سقوط برف از آن استفاده کرد. نیل در این کتاب از واژه متاورس برای توصیف یک جهان 3 بعدی یاد می‌کند که در آن به جای انسان‌های واقعی، آواتار آن‌ها حضور دارد. در آن زمان کمتر کسی می‌پذیرفت که متاورس واقعیت پیدا کند و تمام شرکت‌های بزرگ دیجیتالی دنیا به سمت آن حرکت کنند.

بعدها این واژه به اشکال مختلفی در داستان‌ها، فیلم‌ها و بازی‌ها مورد استفاده قرار گرفت، به‌طور مثال فیلم Ready Player One ساخته‌ی استیون اسپیلبرگ بدون استفاده از واژه متاورس به شکل خیلی خوبی به تشریح این فضا می‌پردازد و یا می‌توان گفت ما در بازی‌هایی مثل Fortnite و یا Minecraft، با متاورس مواجه هستیم.

متاورس (Metaverse) را می‌توان نسل بعدی اینترنت نیز دانست. فضایی 3 بعدی بر پایه بلاکچین که به صورت پایدار از طریق گوشی‌های هوشمند، هدست های واقعیت مجازی (VR)، عینک‌های واقعیت افزوده (AR) و یا دستگاه‌های مخصوص به خود در دسترس همگان قرار می‌گیرد. متاورس شرایط تعامل کاربران با یکدیگر و تعامل با فضای پیرامون را فراهم می‌کند، به این معنا که کاربر با اتصال به متاورس می‌تواند بیشتر امور زندگی واقعی خود را در آن فضا انجام دهد، به وسیله آواتار خود با سایر کاربران ارتباط برقرار کند، مشغول به کار شود، ورزش کند، خرید کند و غیره. فضایی 3 بعدی مانند جهان واقعی اما در دنیای دیجیتال.

بدون شک این چنین دنیایی بسیار هیجان انگیز و پر از تجربیات جدید و لذت‌های گوناگون است که حسی متفاوت از زندگی کاربر را به فرد القا می‌کند.

توقعات از متاورس کاملا متفاوت است، اما به نظر می‌رسد که باید بعضی ویژگی‌ها را حتماً در خود بگنجاند. به عنوان مثال باید همیشگی باشد و هیچ‌گاه زمان در آن به اتمام نرسد و یا اینکه باید به عنوان یک جهان، بی پایان باشد. یک موضوع مهم دیگر این است که مانند هر مقوله یا سیستمی، باید استاندارد سازی در آن انجام گیرد.

ناگفته نماند که شاید بتوان ایجاد تعامل مؤثر با حضور افراد در کنار یکدیگر را اولین ویژگی متاورس دانست به این معنا که کاربران در آن احساس واقعی حضور داشته باشند و در کنار یکدیگر به ایجاد ارتباط واقعی بپردازند که این ویژگی می‌تواند لذت و میزان استفاده افراد از آن را بالا ببرد. با اینکه اولین استفاده از کلمه متاورس به اوایل دهه 90 میلادی برمی‌گردد اما مفهوم تعاملات مجازی سابقه قدیمی‌تری دارد.

از اواسط دهه 80 میلادی جوامع آنلاین وجود داشته اند و در دهه 90 شکل جدیدی از این جوامع به صورت چت روم ها پدید آمد. با پیشرفت تکنولوژی، کم‌کم بازی‌ها پا به این عرصه گذاشتند و در کنار ایجاد فضای هیجانی و چالشی، مابین افراد ارتباط سازی انجام دادند. امروزه نرم افزارهای ارتباط اجتماعی شکل جدیدی از تعامل و ارتباط را معرفی کرده‌اند اما قطعا حضور سه بعدی در کنار یکدیگر، می‌تواند مفهوم آن را متفاوت کند.

نقش ارزهای دیجیتال و NFT در متاورس:

یکی از مهم‌ترین مسائل مرتبط با متاورس بدون شک ارزهای دیجیتال هستند. چراکه تمامی داد و ستدها در این فضا از طریق همین رمزارزها انجام می‌گیرد. اینکه متاورس و ارزهای دیجیتال هردو بر پایه بلاکچین هستند و امنیت بالایی نیز ایجاد می‌کنند قطعا بی تاثیر بر مشارکت آن‌ها نیست. همچنین باید گفت که هرچه تعداد پروژه‌ها و یا شرکت‌های جذب شده به سمت این حوزه بیشتر شود، قیمت ارزهای دیجیتال مشارکت کننده در متاورس نیز بیشتر می‌شود.

معروف ترین پروژه‌های رمزارز در متاورس را می‌توان دیسنترالند با رمزارز مانا (MANA)، آپلند با رمزارز UPX، اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) با رمز ارز AXS، سندباکس (The Sandbox) با رمز ارز SAND و انجین (Enjin Coin) با رمز ارز ENJ دانست. تمامی ارزهای دیجیتال این پروژه‌ها در کنار ایجاد شرایط خرید و فروش آیتم های مختلف در فضای پروژه‌ی خود، در بازار واقعی نیز ارزش‌گذاری می‌شوند و می‌توان از طریق صرافی ها به تبادل آن‌ها با پول واقعی (غیر دیجیتالی) پرداخت.

ناگفته نماند که توکن های غیرمثلی (NFT) نقشی برجسته در متاورس بر عهده دارند چراکه ارزش‌گذاری و بحث مالکیت دارایی های غیر پولی مانند مالکیت زمین یا آیتم های مختلف، حتی خود کاراکترها در این فضا توسط این دسته از توکن ها تعریف می‌شود.

چگونه وارد متاورس شویم؟

در حال حاضر هنوز شبکه‌های متاورسی خارج از دنیای بازی‌ها رشد چندانی نداشته اند و بیشتر پیشرفت حاصل شده در فضای متاورس مربوط به بازی‌ها بوده است و هنوز استفاده عمومی آن در دسترس همگان نیست. به عنوان مثال شرکت Upland بازی خود را تحت همین نام در سال 2020 عرضه کرد که به سرعت محبوب شد. این بازی، جهانی متاورسی برروی نقشه کره زمین است، پول رایج مخصوص خود با نام UPX دارد و افراد می‌توانند در آن به شهر ها و کشورهای مختلف سفر کنند و با انجام فعالیت‌های مشخص به کسب درآمد واقعی از بازی بپردازند. به عنوان نمونه ای بهتر از مفهوم متاورس باید از بازی دیسنترالند (Decentraland) یاد کرد. چراکه در Upland شما آواتاری ندارید و فقط بصورت یک آیتم متحرک در نقشه ها نشان داده می‌شوید اما در Decentraland شما باید در شروع بازی یک آواتار برای خود طراحی کنید و تمام اتفاقات را از طریق آن تجربه کنید. این بازی نیز توکن مخصوص به خود با نام مانا (MANA) دارد.

در کنار این موارد می‌توان از بعضی نرم افزار ها نیز برای حضور در فضای متاورسی استفاده کرد. بعضی از آن‌ها به سادگی و از طریق مرورگر سیستم ها در دسترسند و در بعضی دیگر باید با استفاده از سخت افزارهای واقعیت مجازی و امثالهم فعالیت داشت.

یکی از معروف ترین متاورس های موجود، VRChat می‌باشد که حتی قبل از پیدایش ابزار واقعیت مجازی و هدست های واقعیت افزوده نیز کاربران خود را داشت. این برنامه از بسیار برنامه های دیگر برای تجربه متاورس مناسب تر است چراکه قدمت زیادی در این زمینه دارد. در حال حاضر این برنامه رایگان ارائه می‌شود.

یکی دیگر از این برنامه های بسیار جالب Horizon Worlds است که برنامه رسمی منتشر شده از طرف شرکت متا در این حوزه است. کاربران به سادگی می‌توانند در این برنامه کارهایی از قبیل ارتباط و تعامل با سایر افراد و یا بازدید از مکان‌های دیدنی و غیره را تجربه کنند. این برنامه برای دستگاه‌های واقعیت مجازی در دسترس است و همچنین هنوز هزینه ای برای استفاده از آن در نظر گرفته نشده است.

سومین برنامه که می‌توان اینجا نام برد، برنامه ای میان VRChat و Horizon Worlds است. Rec Room که کاربران در آن باید مانند دو پروژه قبلی آواتاری برای خود ایجاد کنند، می‌توانند به شکل فردی یا گروهی به انجام بعضی امور یا تفریح بپردازند. همچنین این برنامه از گرافیک بسیار زیبایی برخوردار است. البته این برنامه بیشتر بازی محور بوده و بازی‌های زیادی را در خود گنجانده است. این برنامه نیز در حال حاضر رایگان عرضه می‌شود.

خرید زمین در متاورس چگونه است؟

قبل از اینکه روش های خرید زمین در متاورس را بررسی کنیم، بهتر است به یک سوال مشخص فک کنیم: اصلا چرا افراد باید در متاورس زمین بخرند؟

می‌توان دو دلیل برای آن درنظر گرفت. اول اینکه شاید الان این زمین خیلی کاربرد نداشته باشد یا حتی برنامه ای برای استفاده از آن نداشته باشیم ولی در آینده و با فکر به این موضوع که جهان متاورس با چه سرعتی در حال رشد و پیشرفت است، قطعا می‌تواند به ما کمک کننده باشد. از طرف دیگر بحث سرمایه‌گذاری است. می‌توانیم زمین مجازی خود را پس از افزایش قیمت، بفروشیم، یا حتی می‌توانیم تصمیم بگیریم که آن را اجاره دهیم! برای مهمانی‌ها یا رویدادهای انحصاری.

همچنین می توانیم یک خانه مجازی روی آن بسازیم و زمین و خانه را با هم بفروشیم یا برای اجاره واگذار کنیم، یا مثلاً یک گالری هنر دیجیتال راه اندازی کنیم و به هنرمندان نوپا اجازه دهیم آثار هنری خود را به نمایش بگذارند. پس نتیجه‌گیری می‌کنیم که خرید زمین در متاورس می‌تواند مفید باشد.

حال چگونه این کار را انجام دهیم؟

اولین قدم بدون شک ایجاد یک کیف پول دیجیتال است، کیف پولی که با پلتفرم‌های گوناگون سازگار باشد. تعداد کیف پول های دیجیتال مناسب برای این موضوع زیاد است اما پیشنهاد ما کیف پول متامسک است. در کنار راه اندازی آن باید مقداری سرمایه نیز در آن ذخیره داشته باشید. به این منظور نیز می‌توانید از صرافی های متفاوتی برای تبدیل پول خود به ارزهای دیجیتال استفاده کنید. پس از آماده سازی کیف پول و سرمایه برای خرید، نوبت انتخاب پلتفرم است.

در حال حاضر پرکاربردترین و پرطرفدارین این پلتفرم ها، دیسنترالند و سندباکس هستند که در بخش های قبل راجع به آن‌ها توضیحاتی ارائه شد. همچنین اگر می‌خواهید از طریق یک واسطه یا شخص ثالث خرید خود را انجام دهید، سایت Opensea را فراموش نکنید. اوپن سی یک ایده عالی برای خریدارانی است که برای اولین بار اقدام به خرید می‌کنند، زیرا به شما امکان می‌دهد بدون جابجایی مداوم بین پلتفرم ها خرید کنید. می‌توانید قیمت‌ها و امکانات رفاهی را مقایسه کنید و ارزش را بر اساس محله مجازی که قطعه در آن قرار دارد ارزیابی کنید؛ اما اگر می‌خواهید اطلاعات دقیق‌تری از خود زمین و یا مثلاً همسایگان خود داشته باشید، از خود دو پلتفرم معرفی شده استفاده کنید.

در مرحله بعد، شما فقط باید قطعات مختلف زمینی را که در دسترس است مرور کنید و موردی را که می‌خواهید بخرید انتخاب کنید. می‌توانید ببینید که ملک شما چقدر تا مکان‌های معروف‎تر فاصله دارد. قیمت‌ها برای املاکی که در مجاورت مکان‌های محبوب یا زمین افراد معروف هستند افزایش می‌یابد.

پس از انتخاب قطعه زمینی که می‌خواهید بخرید، کافی است روی آن کلیک کنید تا اطلاعات موجود را مشاهده کنید. ما در این قسمت مثال و بررسی را بر اساس سیستم دیسنترالند در نظر می‌گیریم. در Decentraland، می‌توانید املاک مجازی را با استفاده از ETH یا MANA خریداری کنید. می‌توانید قیمت‌ها را مشاهده کنید و پیشنهاد جدید بدهید یا در لحظه خرید را قطعی کنید؛ اما قبل از خرید باید کیف پول خود را به پلتفرم متصل کنید.

مانند تمامی سایت‌ها و پلتفرم‌های دیگر در زمان اتصال کیف پول، افزونه متامسک از شما درخواست تایید اتصال را می‌خواهد. همچنین می‌توانید با کیف پول خود در سایت نیز ثبت‌نام کنید. پس از ثبت‌نام و تایید خرید، املاک مجازی شما به کیف پول شما ارسال می‌شود و شما مالک رسمی آن دارایی مجازی خواهید شد.

مهم است که توجه داشته باشید که هزینه انجام تراکنش (Gas Fee) نیز اینجا مطرح است، بنابراین مطمئن شوید که مقدار بیشتری از مقدار ذکر شده برای خرید زمین در کیف پول خود داشته باشید. یا در صورت تمایل می‌توانید پیشنهاد قیمت خرید هم بدهید. این موضوع به شما فضایی برای مذاکره می‌دهد، زیرا مالکان می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا آن را بپذیرند یا رد کنند.

مرحله نهایی، تایید خرید است. زمانی که پول کافی در کیف پول خود داشته باشید و قیمت زمین نیز توافق شده باشد، خرید انجام می‌شود. می‌توانید املاک مجازی خود را در کیف پول خود تأیید کنید. در صورتی که از کیف پول Metamask استفاده می‌کنید، به بخش NFTs بروید تا تأیید خرید خود را دریافت کنید.

فقط باید مراقب کلاه‌برداری های NFT باشید. املاک متاورس اساسا یک NFT است. به دلیل افزایش روزافزون آن‌ها، کلاه‌برداری های زیادی وجود دارد که باید مراقب آن‌ها باشید. بهتر است همیشه از پلتفرم‌های رسمی و معتبر خرید خود را انجام دهید.

مشکلات و خطرهای احتمالی متاورس:

در کنار تمام این صحبت‌ها باید توجه داشت که قیمت گذاری رمزارزهای مربوط به متاورس در حال حاضر به خاطر جذاب و داغ بودن مبحث آن، هیجانی و غیرواقعی است و کاربران باید با احتیاط و اطلاعات کامل نسبت به خرید و فروش آن‌ها اقدام کنند. از سمت دیگر آنچه هم اکنون به نام متاورس می‌شناسیم، هنوز امتحان خود را پس نداده است، پس باید صبر کرد و با تمام وجوه آن آشنا شد سپس به کاربر حرفه‌ای در آن تبدیل شد. گمانه‌زنی هایی برای مشکلات احتمالی پیرامون متاورس وجود دارد. به عنوان مثال احتمال ایجاد مشکلات اجتماعی یا حتی سیاسی بزرگ در پشت متاورس زیاد است چراکه محدودیت خاصی برای آنچه از این فضا تعریف شده وجود ندارد. برخی نگرانی ها درباره احتمال ایجاد مشکلات فردی مانند تنها شدن و افسردگی ناشی از آن یا حتی اعتیاد جوانان به فضای متاورس صحبت می‌کند چراکه هنوز هیچ‌گونه مطالعه جامع و روانشناختی پیرامون آن انجام نشده است.

مهم‌ترین شرکت‌های حوزه متاورس:

اگرچه شرکت‌های بزرگی مانند گوگل، فیس‌بوک، انویدیا (Nvidia)، اپیک گیمز (Epic Games)، تنسنت (Tencent) و مایکروسافت برای پیشرفت متاورس در تکاپو هستند و یا بایننس به عنوان بزرگ‌ترین صرافی در دنیای رمزارزها برای گسترش و ارتقای زیرساخت‌های این فضا تلاش می‌کند، اما هنوز تا عمومی شدن استفاده از متاورس فاصله وجود دارد.

فیس‌بوک را می‌توان شرکت پیشگام در توسعه حوزه متاورس دانست. مارک زاکربرگ مدیرعامل این مجموعه که از طریق شبکه‌های اجتماعی خود (فیس‌بوک، اینستاگرام و واتساپ) کاربران بسیار زیادی در سراسر دنیا دارد، با اعتقاد به این موضوع که متاورس تا سال 2030 بیش از 1 میلیارد مخاطب خواهد داشت، پس از تغییر نام کمپانی خود به متا، خبر از سرمایه‌گذاری 10 میلیارد دلاری خود روی متاورس داده است. حتی به دلیل گسترده بودن این پروژه، درخواست همکاری با یکی از غول‌های تکنولوژی یعنی شرکت مایکروسافت را پیشنهاد کرده که مورد قبول این شرکت قرار گرفته است و در اولین بخش این همکاری، قرار است پلتفرم Workplace با مایکروسافت تیمز ادغام شود.

آینده متاورس:

آیا متاورس آینده دارد؟ شاید بتوان گفت که آینده کار با تجربیات جدید متاورس بازتعریف خواهد شد. نظرات درباره آینده متاورس جنبه‌های گوناگونی دارد اما تقریباً همه از گسترش و حرکت بشریت به سمت آن صحبت می‌کنند. آرون ماینی، یوتیوبر فناوری از انگلستان با بیش از 9 میلیون دنبال‌کننده می‌گوید که من فکر می‌کنم هیچ‌کس دقیقا نمی‌داند که قرار است متاورس چه شکلی به خود بگیرد، اما افراد باید مطمئن شوند که در خط مقدم آن هستند (همگام با آن پیش می‌روند).

برایان کولی، سردبیر CNET می‌گوید در طول پنج سال آینده، شما خواهید دید که فناوری Metaverse، واقعی، ملموس و قابل نمونه‌سازی می‌شود. من فکر می‌کنم که این موضوع تاثیرگذار خواهد بود، همچنین فکر می‌کنم که متاورس مدل‌های زیادی خواهد داشت، نه فقط یکی.

با این حال فعالیت‌های زیادی برای تحقق بخشیدن به این موضوع باید انجام گیرد. هنوز افراد بسیار زیادی در سرتاسر دنیا از دسترسی به اینترنت پر سرعت عاجزند. همچنین قیمت دستگاه‌های مرتبط با متاورس، چه برای توسعه‌ی آنچه برای اتصال به آن، هنوز خیلی مقرون به صرفه نیستند که این مهم، رشد تکنولوژی را می‌طلبد.

اگر از دیدگاه شغلی به متاورس بنگریم، این موضوع که متاورس فرصت‌های شغلی جدید و متفاوتی را ایجاد می‌کند، نگرانی ها درباره کسب و کارهای سنتی و همچنین اینکه چه تعداد از افراد می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند را زیاد می‌کند؛ اما در مقابل ایجاد شرایطی مانند دورکاری را می‌توان از نقاط مثبت آن در نظر گرفت.

تمام این ویژگی‌های خوب و بد در کنار یکدیگر در این مسیر وجود دارد و از طرف دیگر نمی‌توان از حرکت به سمت آن اجتناب کرد. پس به نظر می‌رسد در حال حاضر باید صبر کرد و منتظر پیشرفت‌ها، آزمایش‌ها و تحقیقات مختلف در آینده بود تا بتوان تصمیمات بهتری برای استفاده از متاورس اتخاذ کرد.