وب 3 چیست؟ اینترنت نسل 3 به زبان ساده

مقدمه
وب 3 یا Web3 یا Web3.0 – اصطلاحی که ممکن است اخیراً زیاد شنیده باشید. این عنوان به سادگی به اینترنت نسل بعد اشاره دارد که پروتکل‌های غیرمتمرکز را ترویج می‌دهد و چشم انداز آن مبتنی بر بلاکچین و زیرمجموعه‌های آن است و هدف وب 3 کاهش وابستگی به شرکت‌های بزرگ فناوری مانند یوتیوب، نتفلیکس و آمازون است. اما این وب 3.0 چیست و چرا بهتر است که راجع به آن بدانیم؟ برای رسیدن به این جواب تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

وب 3 چیست؟

وب 3 نسل سوم خدمات اینترنتی برای وب سایت‌ها و برنامه‌های کاربردی است که بر استفاده از درک ماشین محور از داده‌ها تمرکز دارد و یک وب داده محور ارائه می‌دهد. هدف نهایی وب 3.0 ایجاد وب سایت‌های هوشمندتر، متصل به یکدیگر و بزرگتر است.

وب 3.0 هنوز پیاده سازی نشده است، بنابراین تعریف دقیق‌تری وجود ندارد. بیش از ده سال طول کشید تا اینترنتی که ما می‌شناسیم از وب اصلی یا Web1.0، به Web2.0 انتقال پیدا کرد و انتظار می‌رود که پیاده‌سازی و شکل‌دهی کامل وب با وب 3 به همان اندازه (یا حتی بیشتر) طول بکشد. با این حال، فناوری‌هایی که برخی از افراد باور دارند وب 3.0 را ساخته و در نهایت تعریف می‌کنند، در حال حاضر در مرحله توسعه هستند. لوازم خانگی هوشمند با استفاده از شبکه‌های بی‌سیم و اینترنت اشیا (IoT) نمونه‌هایی از وب ۳ بر فناوری هستند.

اگر روند تغییر از وب 1 (ارائه‌دهنده اطلاعات ثابتی که مردم وب‌سایت‌ها را می‌خواندند اما به ندرت با آن‌ها تعامل داشتند) تا وب 2 (یک وب تعاملی و اجتماعی که امکان همکاری بین کاربران را فراهم می‌کند) ردیابی شود، می‌توان فرض کرد که وب 3 هر دو را تغییر خواهد داد؛ هم اینکه وب سایت‌ها چگونه ساخته می‌شوند و هم اینکه مردم چگونه با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنند.

وب 3.0 اولین بار در سال 2006 در مقاله‌ای توسط جفری زلدمن منتقد وب 2.0 با فناوری‌هایی مانند AJAX معرفی شد. وب 3 اصطلاحی است که برای توصیف بسیاری از پیشرفت‌ها در استفاده از وب و تعامل بین مسیرهای مختلف استفاده می‌شود. داده‌ها در این مدل وب، مالکیت ندارند، بلکه به اشتراک گذاشته می‌شوند و سرویس‌ها، نماهای مختلفی از داده‌های وب را نشان می‌دهند. وب معنایی (وب 3.0) وعده داده است که اطلاعات جهانی را از طراحی فعلی گوگل معنادارتر کند. این مورد شامل تبدیل یک شبکه به یک پایگاه داده (مرحله ای با هدف دسترسی به محتوا از طریق چندین برنامه کاربردی غیر مرورگر) و معرفی فناوری‌های هوش مصنوعی، فضایی و شبکه‌های سه بعدی است.

اگر هنوز جواب سوال وب 3 چیست را متوجه نشده‌اید، بهتر است وب 1 و وب 2 را تعریف کنیم.

اینترنت نسل 1 (وب 1) چیست؟

وب 1 به عنوان یک فرم ایستا در دهه 1960 با مرورگرهای متنی مانند ELISA و به دنبال آن HTML که صفحات را از نظر بصری جذاب‌تر می‌کرد و اولین مرورگرهای بصری مانند Netscape و Internet Explorer آغاز شد. وب 1.0 اولین مرحله از تکامل وب جهانی را نشان می‌دهد. پیش از این، تولیدکنندگان محتوا انگشت شمار بودند. با این حال، در وب 1، اکثر کاربران صرفا مصرف‌کنندگان محتوا بودند.

وب 1.0 یک شبکه تحویل محتوا (CDN) بود که امکان نمایش اطلاعات در وب سایت‌ها را فراهم می‌کرد. ارائه‌دهندگان وب 1 بر اساس تعداد صفحات مشاهده شده از کاربر هزینه دریافت می‌کردند. این هزینه شامل پوشه‌هایی بود که به کاربران امکان می‌داد اطلاعات خاصی را جستجو کنند.

اینترنت نسل 2 (وب 2) چیست؟

اصطلاح Web 2.0 که تام اوریلی در سال 2004 ابداع کرد، به نسل دوم مدل‌های وب سایت اشاره دارد. وب 2 به وب سایت‌هایی در سراسر جهان اشاره دارد که محتوای تولید شده توسط کاربر، سهولت استفاده و قابلیت همکاری برای کاربران نهایی را برجسته می‌کند.

این تعریف به معنای تغییر در مشخصات فنی از Web1.0 نیست، بلکه تفاوت در طراحی و استفاده از وب سایت‌های موجود است. وب 2.0 تعامل و همکاری در چت رسانه‌های اجتماعی را برای ایجاد محتوای تولید شده توسط کاربر در یک جامعه مجازی امکان‌پذیر می‌کند. وب 2 به عنوان وب اجتماعی نیز شناخته می‌شود و وب امروزی ما به حساب می‌آید.

معایب اینترنت نسل 1 و 2 چیست؟

برای درک بهتر مشکلات نسل 1 و 2 وب، به شکل موردی به چند نمونه اشاره می‌کنیم:

1- نیاز به دستگاه‌های تکنولوژیکی و اتصال به اینترنت دارد.

2- کیفیت محتوا پایین است زیرا صحت و سقم اطلاعات همیشه قابل اعتماد یا تأیید نیست.

3- مشکلاتی مربوط به امنیت و حفظ حریم خصوصی در آن‌ها وجود دارد و کاربر و اطلاعات وی در دسترس هکرها باز می‌باشد.

4- اینترنت تاریخ انقضا ندارد یعنی محتوا پس از ایجاد شدن، برای همیشه در وب خواهد ماند.

5- تبلیغات برای کاربران مزاحمت ایجاد می‌کند.

6- همه مرورگرها از تمام عملکردهای وب 2 پشتیبانی نمی‌کنند، بلکه گاهی آن‌ها برای بعضی فعالیت‌ها به نرم افزار یا افزونه مجزا نیاز دارند.

7- در صورت از کار افتادن هاست (Host)، می‌توان منابع و داده‌ها را به سادگی از دست داد.

مزایا و معایب وب 3 چیست؟

در اینجا برخی از مزایای وب 3.0 آورده شده است:

1- مالکیت داده‌ها: در وب 2 غول‌های فناوری، داده‌های تولید شده توسط کاربر را کنترل و از آن‌ها بهره‌برداری می‌کنند. در وب 3 مبتنی بر بلاکچین، کاربران نهایی مالکیت کامل داده‌ها را با استفاده از همین بلاک چین در اختیار خواهند گرفت. شما می‌توانید انتخاب کنید که چه اطلاعاتی را می‌خواهید با کسب و کارها و شرکت‌های تبلیغاتی به اشتراک بگذارید و از آن کسب درآمد کنید. همچنین Web3.0 توسط یک نهاد واحد کنترل نخواهد شد. در نتیجه، برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) سانسور و کنترل نشده و دسترسی آن ها محدود نمی‌شود.

2- واسطه‌ی کمتر: وب 3 مبتنی بر بلاکچین، شرکت‌ها را مستقیماً با مشتریان مرتبط می‌کند. تعداد بسیار کمی از مقامات مرکزی وجود خواهند داشت که سهمی از درآمد حاصل از تراکنش‌های الکترونیکی را دریافت کنند. در حالی که نیاز به قوانین و مقررات کافی برای نظارت بر عدالت همچنان وجود خواهد داشت، ما شاهد تغییر به سمت شبکه‌های غیرمتمرکز به جای نهادهای متمرکز خواهیم بود.

3- شفافیت: وب غیرمتمرکز به کاربران این امکان را می‌دهد تا داده‌های خود را ردیابی کرده و کد منبع پلتفرم‌هایی را که تصمیم به استفاده از آن‌ها دارند، بررسی کنند. همه ذینفعان همیشه از ارزش و تجارتی که با آن در ارتباط هستند آگاه خواهند بود. برای دسترسی به این داده‌ها نیازی به تکیه بر یک واسطه نخواهید داشت.

4- جستجوی کارآمد و پیوند اطلاعات: در وب 3، شما قادر خواهید بود اطلاعات را با کارایی بیشتری جستجو کنید. هنگامی که چیزی را در یک موتور مانند گوگل جستجو می‌کنید، به جای اینکه محبوب‌ترین صفحاتی را که افراد روی آن‌ها کلیک کرده‌اند نشان دهد، نتایج جستجوی مرتبط‌تری را به شما نشان می‌دهد. “وب معنایی” به اتصال بهتر داده‌های آنلاین کمک می‌کند. یعنی با صرفه‌جویی در زمان جستجوی اطلاعات و بهره‌وری بیشتر، به شما کمک می‌کند.

5- تجربه وب‌گردی شخصی: از آنجایی که وب‌سایت‌ها بهتر می‌توانند اولویت‌های ما را تشخیص دهند، Web 3 تجربه‌ای شخصی‌تر از گشت و گذار در اینترنت را ارائه می‌دهد. برنامه‌های کاربردی وب، استفاده و عادات ما از اینترنت را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا خود را به بهترین نحو با دستگاه مورد استفاده‌ی ما، موقعیت و سایر ویژگی‌های ما مطابقت دهند.

6- خدمات بدون وقفه: در وب 3.0، داده‌ها در گره‌های توزیع شده ذخیره می‌شوند. بنابراین، کاربران درگیر تعلیق حساب کاربری یا اختلال در سرویس به دلایل فنی یا دیگر نخواهند داشت.

7- بازاریابی بهتر: با استفاده از Web3 مبتنی بر هوش مصنوعی، فروشندگان می‌توانند نیازهای خرید را بهتر درک کنند. آن‌ها دسته‌ای از محصولات و خدمات را به خریداران نشان می‌دهند که کاربران علاقه‌مند به خریدشان هستند. خریداران تبلیغات مفید و مرتبط‌تری را مشاهده خواهند کرد.

حال بیایید نگاهی به برخی از معایب و محدودیت های وب 3.0 بیندازیم:

1- فناوری های مختلف مانند بلاکچین، هوش مصنوعی و قدرت یادگیری ماشین وب 3 از داده‌های معنایی، گرافیک سه بعدی و موارد دیگر استفاده می‌کند. به احتمال زیاد، دستگاه‌های کمتر پیشرفته قادر به مدیریت وب 3.0 نخواهند بود. کاربران برای استفاده از Web3.0 به دستگاهی نیاز خواهند داشت که دارای مشخصات بالاتر از حد متوسط باشد.

2- ممکن است درک آن برای مبتدیان کمی پیچیده باشد.

3- مشکلات جانبی: برخی از کارشناسان نیز معتقدند که تمرکززدایی منجر به مشکلاتی در نظارت و تنظیم Web 3 خواهد شد. در نتیجه، می‌توانیم شاهد افزایش جرایم سایبری باشیم.

4- وب سایت‌های وب 1.0 قدیمی‌تر و غیر قابل استفاده به نظر می‌رسند.

5- دسترسی آسان به داده‌های شخصی و عمومی کاربر: وب 3 بزرگ و به هم پیوسته است، به همین دلیل است که دسترسی به داده‌های عمومی و خصوصی که به صورت آنلاین به اشتراک می‌گذارید برای هر کسی آسان است.

6- وب سایت‌های موجود به ارتقا نیاز خواهند داشت: با محبوب شدن وب سایت‌ها و برنامه‌های مبتنی بر وب 3.0، فشار بر مشاغل موجود برای ارتقاء وارد خواهد شد. این مشاغل و پلتفرم‌ها باید سیستم دیجیتال خود را ارتقا دهند تا بازار تسخیر شده خود را از دست ندهند.

وب 3 چه اهمیتی دارد؟

جهان به سمت آینده‌ای در حال حرکت است که در آن هیچ مرزی وجود نخواهد داشت. همه ما به هم متصل خواهیم بود و همه چیز مجازی خواهد بود. این همان چیزی است که وب 3.0 در مورد آن صحبت می‌کند. همانطور که قبلاً گفته شد، در وب 1 همه چیز در مورد معرفی رایانه‌های شخصی و اینترنت بود. وب 2 عصر رسانه‌های اجتماعی و وب سایت‌های شبکه‌های اجتماعی بود. وب 3 مرحله بعدی اینترنت است که وب امروزی در آن به یک جهان کامل تبدیل می‌شود. وب 3 عصر فناوری بلاکچین و برنامه‌های غیرمتمرکز است. در نسل سوم وب، ما شاهد ظهور پلتفرم‌های مبتنی بر بلاکچین خواهیم بود که می‌توانند تقریباً تمام جنبه‌های زندگی ما را غیرمتمرکز کنند.

در وب 3.0، اطلاعات دیجیتال قرار می‌گیرد و تمایز بین محتوای دیجیتال و اشیاء فیزیکی را محو می‌کند. بنابراین، تأثیر Web 3.0 بر کسب و کارها، شفاف‌تر کردن و کاربر محور بودن آن‌ها خواهد بود. هر چیزی که در رابطه با داده‌های کاربر در حاکمیت شرکتی اشتباه رخ داده باشد، به طور کامل تغییر خواهد کرد.

مزایای اصلی وب 3 به شکل خلاصه، مالکیت داده‌ها، ضد انحصاری بودن داده‌ها، دسترسی آسان به اطلاعات، یکپارچه بودن خدمات و عدم نیاز به مجوز برای ورود و استفاده از آن است. اینترنت از بسیاری جهات دنیا را به سمت بهتر شدن تغییر داده است. وب معنایی به عنوان گام بعدی در تکامل اینترنت، واجب و لازم است زیرا به کسب و کارها اجازه می‌دهد تا با حذف واسطه و اتصال مستقیم رایانه‌ها، عملیات خود را ساده کنند. این امر ارتباط و همکاری بین کارمندان، شرکا و مشتریان را تسهیل کرده و کسب و کار کارآمدتری را ایجاد می‌کند.

تکنولوژی‌های وب 3

تا این لحظه جواب سوال وب 3 چیست و مقابسه آن با وب 1 و وب 2 را بررسی کردیم. حال بیایید به برخی از فناوری‌های وب که Web3 را به درستی توصیف می‌کنند، نگاه بیندازیم.

1- Edge Computing (رایانش مرزی)

محاسبات توزیع شده  یا محاسبات لبه تماما در مورد ارائه داده‌ها و خدمات آنلاین است به شکلی که تا حد امکان محلی که پاسخ می‌دهد به جایی که درخواست از آنجا صادر یا تولید شده، نزدیک باشد. محاسبات لبه تقریباً نقطه مقابل محاسبات “داده‌های بزرگ” در مراکز کامپیوتری متمرکز است یا به نوعی می‌توان گفت که محاسبات لبه، در لبه‌های واقعی شبکه اتفاق می‌افتد.

برای مثال، ممکن است داده‌ها قبل از ارسال به یک مکان مرکزی برای جمع‌آوری، در رایانه محلی شما پردازش شوند. این بدان معنی است که شما می‌توانید قدرت پردازش دستگاه‌ها در لبه‌های شبکه‌ی خود را در یک ابر رایانه غیرمتمرکز ترکیب و متحد کنید. با وجود میلیاردها دستگاه IoT (اینترنت اشیا) که اطلاعات را در خانه‌های هوشمند، کارخانه‌ها و فروشگاه‌های خرده‌فروشی جمع‌آوری می‌کنند، داشتن قدرت محاسباتی کافی برای پردازش این داده‌ها یک چالش واقعی است. محاسبات لبه، راهی برای برآورده کردن این خواسته‌ها، صرفه‌جویی در پهنای باند و ارائه سریع درخواست‌های داده ارائه می‌دهد.

2- Blockchain and Cryptocurrencies (بلاکچین و رمزارزها)

فناوری بلاکچین شاید یکی از فناوری‌هایی باشد که بیشتر از همه الهام‌بخش ایده Web3.0 بوده است و از این رو، رایج‌ترین نمونه از این موارد به حساب می‌آید. بسیاری دیگر از فناوری‌های وب 3 برای کار به زنجیره بلوکی یا همان بلاکچین متکی هستند، بنابراین می‌توان گفت که بلاکچین برای وب 3.0 بسیار اساسی و واجب است. بلاکچین یک دفتر کل یا سابقه‌ای از تراکنش‌ها می‌باشد که به طور کامل در چندین رایانه (پخش شده در سراسر اینترنت) وجود دارد. هر زمان که یک “بلوک” جدید از تراکنش‌ها به زنجیره اضافه می‌شود، تمام نسخه‌های پایگاه داده باید موافقت کرده و اصلاح شوند. همه تراکنش‌ها برای دید عموم باز و دائمی هستند.

هرگونه تلاش برای دخالت در اطلاعات ذخیره شده، زنجیره را خراب می‌کند، و از آنجایی که نسخه‌های معتبر پایگاه داده در سراسر وب پخش شده است، هیچ مقام مرکزی نمی‌تواند آن را کنترل کند. فناوری بلاکچین را می‌توان برای هر برنامه کاربردی برای ثبت سوابق تراکنش‌ها استفاده کرد، اما اکثر مردم آن را صرفا با ارز دیجیتال مرتبط می‌دانند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

ارز دیجیتال یا رمزارز (که به عنوان “کریپتو” نیز شناخته می‌شود) پول نقد دیجیتال غیرمتمرکز است که توسط هیچ دولت یا یک مقام مرکزی مانند بانک کنترل نمی‌شود. کریپتوکارنسی از فناوری بلاکچین برای ثبت اطلاعاتی مانند میزان ارز موجود (استخراج با تولید شده) و اینکه چه کسی از آن نگهداری می‌کند، استفاده می‌کند.

عرضه ارز دیجیتال از طریق «ماینینگ» افزایش می‌یابد، که از قدرت محاسباتی سیستم‌ها یا شبکه ها برای اجرای بلاکچین در ازای ارز جدید (به عنوان پاداش) استفاده می‌کند. حداقل این روشی است که با ارزهای رمزنگاری “کلاسیک” مانند بیت کوین کار می‌کند. به عنوان مثال، در مورد بلاکچین اتریوم، کاربران نهایی هزینه گاز یا Gas Fee را می‌پردازند که این هزینه به استخراج‌کنندگان اتریوم که تراکنش‌ها را پردازش کرده‌اند به عنوان پاداش انجام کار، پرداخت می‌شود.

3- Artificial intelligence (هوش مصنوعی)

در چند سال گذشته، ما شاهد افزایش و رشد سریع فناوری یادگیری ماشینی و سایر حوزه‌های قابل توجه هوش مصنوعی بوده‌ایم. گوشی‌های هوشمند ما مملو از این فناوری‌ها هستند و می‌توان برنامه‌هایی مانند سیری اپل را از این دست فناوری در نظر گرفت. به لطف پردازش زبان طبیعی (NLP)، می‌توانید با یک عامل هوشمند صحبت کنید و آن‌ها می‌توانند آنچه را که می‌خواهید تجزیه و تحلیل کنند.

یادگیری ماشین همچنین برای پردازش حجم عظیمی از داده‌ها در مدت زمانی مناسب برای پیش‌بینی نیازها و رفتار ما استفاده می‌شود. به لطف اینترنت اشیا (IoT)، ما همه جا دستگاه‌های متصل به شبکه هوشمند را در دسترس داریم. این مهم، فرصت‌های زیادی برای جمع‌آوری داده‌ها و ساختن دستاوردی ارزشمند از آن ایجاد می‌کند. بیایید به سرویس هایی مانند Wolfram Alpha نگاه کنیم که از هوش مصنوعی برای تولید دانش، از داده‌ها استفاده می‌کند.

نمونه‌هایی از وب 3

نمونه‌های وب 3.0 را می‌توان در حوزه‌های زیادی بررسی کرد که ما در این مقاله به چند مورد اشاره می‌کنیم:

1. شبکه‌های اجتماعی مانند Sapien، Steemit و Sola.
2. صرافی‌ها مانند Uniswap، IDEX و EOSFinex.
3. پیام‌رسان‌ها مانند e-Chat، Obsidian و ySign.
4. پلتفرم‌های ذخیره‌سازی مانند Storj، Sia و Filecoin.
5. خدمات بیمه و بانکی مانند AiGang، Everledger، Cashaa و Safe Share.
6. پخش جریانی (استریم) مانند LivePeer، LBRY، UjoMusic و Maestro.
7. کار کردن از راه دور مانند Ethlance، Atlas.Work و CryptoTask.
8. مرورگرها مانند Brave و Breaker Browser.
9. ارزهای دیجیتال که راه آن‌ها با ایجاد بیت کوین در سال 2008 آغاز شد.

در کنار تمامی این موارد، باید بازی‌ها را نیز در نظر بگیریم.

ارتباط بین وب 3 و متاورس چیست؟

در ابتدا یک نکته بسیار مهم را باید مطرح کنیم: وب 3 و متاورس یکسان نیستند!

اخیراً، اصطلاحات متاورس یا “Metaverse” و  وب 3 به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. در حالی که هر دوی آن‌ها به چشم‌اندازی از اینترنت بهتر و آینده وب اشاره دارند. مهم است که این دو مفهوم با هم ترکیب نکنیم. متاورس که نام خود را از رمان علمی تخیلی “صفحه برفی” در سال 1992 گرفته، بیشتر یک رویا است تا یک واقعیت ملموس. بسیاری از مردم تصور می‌کنند که متاورس یک دنیای غوطه‌ور سه بعدی است، که پایدار و نامحدود خواهد بود. Metaverse یک مکان بومی دیجیتالی است که در آن بیشتر وقت خود را صرف کار، یادگیری، بازی، سرگرمی و غیره می‌کنیم. متاورس چشم‌اندازی است از این سوال که “رابط کاربری آینده ما با وب چگونه خواهد بود؟”. متاورس برای ایجاد یک تجربه کاربری پایدار و یکپارچه، به شدت به واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) وابسته است. همچنین در Metaverse، اقلام دیجیتالی که شما در اختیار دارید با دنیای طبیعی ترکیب می‌شوند و شما با وب به شیوه‌ای بسیار تجسم‌یافته‌تر تعامل می‌کنید.

از سوی دیگر، وب 3 یک الگوی بسیار خاص‌تر است که راه حل‌های روشنی برای کاستی‌های خاص اینترنت وب 2 ارائه می‌دهد. در اصل وب 3.0 واکنشی است به اکوسیستم‌هایی که پلتفرم‌هایی مانند فیس‌بوک و یوتیوب ایجاد کرده‌اند. در این اکوسیستم‌ها، داده‌های افراد استخراج می‌شود، حریم خصوصی آن‌ها نقض می‌شود و محتوایی که ایجاد می‌کنند تحت کنترل و بازبینی قرار می‌گیرد. وب 3 این مدل را زیر و رو می‌کند؛ زیرا مستقیماً به مسائل مالکیت و کنترل داده‌ها و اطلاعات افراد می‌پردازد.

ویدئو آموزشی راهنمای وب 3

جمع‌بندی

وب 3 به عنوان آینده اینترنت معرفی می‌شود، اما از نظر مفهوم آنقدر رادیکال است که مدت‌ها طول می‌کشد تا پاسخ همه‌ی سؤالات آن را پیدا کنیم. چشم‌انداز این وب جدید مبتنی بر بلاکچین شامل ارزهای دیجیتال، NFT، DAO، امور مالی غیرمتمرکز و موارد دیگر است. این مدل جدید، یک نسخه با قابلیت خواندن، نوشتن و مالکیت از وب را ارائه می‌دهد، که در آن کاربران دارای سهم مالی و کنترل بیشتر بر جوامع وب هستند. Web3 وعده می‌دهد که تجربه آنلاین بودن را به همان اندازه که رایانه‌های شخصی و تلفن‌های هوشمند انجام داده‌اند، تغییر دهد. با این حال، وب 3 بدون خطر نیست. برخی از شرکت‌ها تنها برای مواجهه با واکنش‌های منفی در مورد تأثیرات زیست محیطی و گمانه‌زنی‌های مالی (و احتمال تقلب) که با پروژه‌های Web3.0 همراه است، وارد این فضا شده‌اند. و در حالی که بلاکچین به عنوان راه حلی برای نگرانی‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی، تمرکز و محرومیت مالی ارائه شده است، به خودی خود نسخه‌های جدیدی از این مشکلات ایجاد کرده است. شرکت‌ها باید قبل از ورود و فعالیت در این حوزه، هم خطرات و هم مزایا را در نظر بگیرند.