پنج استراتژی مدیریت ریسک

مقدمه
به حداقل رساندن ریسک برای بسیاری از سرمایه‌گذاران و معامله‌گران اولویت است. حتی اگر تحمل ریسک شما بالا باشد، باز هم به نوعی ریسک سرمایه‌گذاری خود را در مقابل بازده آن می‌سنجید. با این حال، مدیریت ریسک نسبت به انتخاب شیوه‌های معاملاتی یا حجم سرمایه‌گذاری‌ها و غیره، بسیار مهم‌تر و کم ریسک‌تر است. مجموعه ابزار جامعی از استراتژی‌های مدیریت سرمایه موجود است که بسیاری از آن‌ها برای مبتدیان نیز مناسب هستند. در این مقاله، 5 نکته و استراتژی مدیریت ریسک را بررسی خواهیم کرد.

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک مستلزم پیش‌بینی و شناسایی ریسک‌های مالی مرتبط با سرمایه‌گذاری شما است. همچنین سرمایه‌گذاران از استراتژی‌های کنترل ریسک برای کمک به کنترل ریسک پرتفوی خود استفاده می‌کنند. اولین گام حیاتی، ارزیابی قرار گرفتن در معرض خطرات فعلی و سپس ایجاد استراتژی‌ها و برنامه‌های خود در اطراف آن‌ها است.

استراتژی‌های مدیریت ریسک، برنامه‌ها و اقدامات راهبردی است که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران پس از شناسایی ریسک‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌دهند. این استراتژی‌ها ریسک را کاهش می‌دهند. همچنین می‌توانند طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های مالی را شامل شوند. مانند گرفتن بیمه زیان و تنوع بخشیدن به پرتفوی معامله‌گر در بخش‌های مختلف مالی.

علاوه بر داشتن کنترل ریسک سرمایه، درک اصول برنامه‌ریزی مدیریت ریسک نیز بسیار مهم است. چهار روش کلیدی در این برنامه‌ریزی وجود دارد که باید قبل از شروع یک استراتژی مدیریت ریسک خاص، آن‌ها در نظر بگیرید، زیرا روشی که انتخاب می‌کنید استراتژی مورد نظر شما را مشخص می‌کند.

چهار روش اصلی برنامه‌ریزی مدیریت ریسک

پذیرش

در این روش باید فرآیند سرمایه‌گذاری را خودمان انجام دهیم و ضرر احتمالی آن را بپذیریم. نکته مهم در این روش این است که دیگر نباید برای کاهش ضرر در آن، هزینه جانبی انجام دهیم. اگر با برنامه‌ریزی درست وارد این چرخه شویم، ضرر احتمالی مهم نخواهد بود.

انتقال

یعنی انتقال ریسک سرمایه‌گذاری به شخص ثالث. سرمایه‌گذار، سرمایه خود را در اختیار شخص ثالث قرار می‌دهد. این شخص ثالث باید فردی مسلط در بازارهای مالی باشد و مدیریت سرمایه را به درستی درک کرده و اجرا کند. البته این روش، هزینه دارد و کسی که مدیریت سرمایه را در دست دارد، هزینه‌ای به عنوان حقوق از سرمایه‌گذار دریافت می‌کند.

اجتناب

یعنی عدم سرمایه‌گذاری در دارایی با ریسک بالقوه. تفاوتی ندارد که خودمان معاملات را انجام دهیم یا فرد دیگر. باید با تنظیم یک سیستم مدیریت ریسک، از سرمایه‌گذاری روی دارایی‌هایی با احتمال ضرر زیاد، خودداری کنیم.

کاهش

روش دیگر، کاهش پیامدهای مالی سرمایه‌گذاری با ایجاد تنوع در پرتفوی خود است. این روش می‌تواند در یک بازار مالی باشد (مثلا خرید چند ارز دیجیتال متختلف و پخش کردن دارایی بین آن‌ها) و یا بین چند بازار مالی متفاوت باشد (مثلا مقداری از سرمایه در بازار ارزهای دیجیتال باشد و مقداری از آن در بازار بورس)

آیا روش‌های دیگری هم هست؟

بله، قطعا روش‌های دیگری نیز وجود دارد. مثلا ممکن است یک سرمایه‌گذار اعلام کند که قصد دارد 50 درصد سرمایه خود را در بازار ارز دیجیتال درگیر کند و 50 درصد دیگر را در بازار خودرو قرار دهد. اما تقسیم‌بندی همین درصد را به یک معامله‌گر ثالث واگذار کند. که عملا سه روش از 4 روش بالا را ترکیب می‌کند. اما در کل، روش‌های دیگر به نوعی ترکیب متدهای مطرح شده هستند.

چرا استراتژی مدیریت ریسک در بازار ارزهای دیجیتال مهم است؟

به شکل رایج در میان عامه مردم، سرمایه‌گذاری در بازار رمز ارزها به عنوان یک فعالیت اقتصادی با ریسک زیاد مطرح می‌شود. ثابت شده است که در این بازار قیمت‌ها بی‌ثبات هستند، پروژه‌ها می‌توانند یک شبه از کار بیفتند و فناوری پشت بلاک چین می‌تواند برای تازه‌واردان چالش‌برانگیز باشد.

حرکت قیمت‌ها در ارزهای دیجیتال سریع است. بنابراین استفاده از شیوه‌ها و استراتژی‌های صحیح مدیریت ریسک برای کاهش شرایط قرار گرفتن در معرض خطرات احتمالی ضروری است. این نیز یک گام اساسی برای تبدیل شدن به یک معامله‌گر موفق و مسئولیت‌پذیر است. در ادامه پنج مورد استراتژی مدیریت ریسک که می‌تواند برای سبد ارزهای دیجیتال شما مفید باشد را بررسی می‌کنیم.

5 استراتژی مدیریت ریسک در بازار مالی

استراتژی شماره 1: قانون 1% را در نظر بگیرید.

قانون 1%، یک استراتژی مدیریت ریسک ساده است که مستلزم ریسک نکردن بیش از 1 درصد از کل سرمایه شما در یک سرمایه‌گذاری یا تجارت است. به عنوان مثال اگر شما 10،000 دلار برای سرمایه‌گذاری دارید و می‌خواهید به قانون 1% پایبند باشید، چند راه برای انجام این کار وجود دارد.

یک راه، خرید 10،000 دلار از ارز دیجیتال بیت کوین (BTC) و تعیین یک دستور توقف ضرر (Stop Loss) یا حد مجاز برای فروش (Stop Limit) در عدد 9900 دلار است. در اینجا، زیان خود را به 1% از کل دارایی سرمایه‌گذاری‌شده‌ی خود (100 دلار) محدود کرده‌اید.

راه دیگر این است که مثلا می‌توانید 100 دلار اتر (ETH) را بدون تنظیم دستور توقف ضرر (Stop Loss) خریداری کنید، زیرا اگر قیمت اتریوم به 0 کاهش یابد، باز هم تنها 1% از کل سرمایه خود را از دست خواهید داد. قانون 1% روی میزان سرمایه‌گذاری شما تاثیری ندارد. بلکه تنها روی میزان ریسک احتمالی شما در یک سرمایه‌گذاری اثر می‌گذارد.

قانون 1% به دلیل نوسانات بازار برای کاربران رمز ارزها بسیار مهم است. این روش می‌تواند از حریص شدن معامله‌گران جلوگیری کند. چرا که دیده شده برخی از معامله‌گرها و سرمایه‌گذاران، با تفکر رشد سریع قیمت یک دارایی و کسب درآمد چشمگیر، درصد بالایی از سرمایه خود را در بازار ریسک می‌کنند. ممکن است این اتفاق رخ دهد، اما در طرف مقابل، ممکن است در مدت کوتاهی ضرر جبران ناپذیری نیز ایجاد کند.

استراتژی شماره 2: تعیین نقاط توقف ضرر و سود (Stop-Loss و Take-Profit)

دستور توقف ضرر یا استاپ لاس، قیمت از پیش تعیین‌شده‌ای را برای دارایی مشخص می‌کند که سفارش (Order) در آن بسته شود. در بازار اسپات (Spot) نقطه قیمت توقف، پایین‌تر از قیمت فعلی تنظیم می‌شود و هنگامی که فعال شود، به محافظت در برابر ضررهای بیشتر کمک می‌کند. دستور برداشت سود یا تیک پروفیت، برعکس عمل می‌کند، یعنی قیمتی را تعیین می‌کند که می‌خواهید سفارش خود را در آن نقطه ببندید و سود خاصی را برای خود قطعی کنید.

سفارشات با نقطه توقف ضرر و سود به شما کمک می‌کند ریسک خود را از دو طریق مدیریت کنید. کمک اول این است که آن‌ها را می‌توان از قبل تنظیم کرد و آن‌ها به طور خودکار اجرا خواهند شد. پس نیازی به در دسترس بودن 24 ساعته نیست، و اگر قیمت‌ها بی‌ثبات باشند، سفارش‌های از پیش تعیین‌شده شما فعال می‌شوند. کمک دوم این است که به شما این امکان را می‌دهد که محدودیت‌های واقعی را برای ضررها و سودهایی که می‌توانید ببرید، تعیین کنید.

بهتر است این محدودیت ها را از قبل تعیین کنید (در لحظه ثبت سفارش یا اوردر اصلی) تا در لحظه هیجانی شدن بازار. در حالی که ممکن است تعیین نقطه حد سود (Take Profit) به عنوان بخشی از مدیریت ریسک عجیب باشد، اما هیچوقت فراموش نکنید که هر چه مدت بیشتری برای کسب سود منتظر بمانید، ریسک شما بیشتر می‌شود و احتمال دارد که بازار ناگهان دوباره سقوط کند.

استراتژی شماره 3: متنوع‌سازی سبد و پوشش‌دهی ضرر با هج کردن (Hedge)

تنوع بخشیدن به پرتفو، یکی از محبوب‌ترین و اساسی‌ترین ابزار برای کاهش ریسک کلی سرمایه‌گذاری شماست. یک پرتفوی متنوع، روی هیچ دارایی یا بازار مالی، سرمایه‌گذاری زیادی نخواهد داشت و خطر زیان سنگین از یک دارایی یا طبقه دارایی خاص را به حداقل می‌رساند. به عنوان مثال، شما ممکن است انواع مختلفی از رمز ارزها و توکن‌ها را در اختیار داشته باشید و همچنین در فرآیندی مانند استیکینگ و پلتفرم‌های ارائه نقدینگی نیز سرمایه‌گذاری کرده باشید.

پوشش ریسک یا هج کردن، یک استراتژی کمی پیشرفته‌تر برای محافظت از سود یا به حداقل رساندن زیان با خرید دارایی دیگر است. معمولاً این دارایی‌ها دارای همبستگی معکوس هستند، یعنی با افزایش نرخ یکی از آن‌ها، ارزش دیگری پایین می‌آید. تنوع بخشی می‌تواند نوعی پوشش ریسک باشد، اما شاید شناخته‌شده‌ترین نمونه پوشش ریسک، قراردادهای آتی (Futures) باشد.

قرارداد آتی (Futures) چیست؟

یک قرارداد آتی به شما امکان می‌دهد تا قیمت یک دارایی را در آینده زمانی قفل کنید. اجازه دهید با یک مثال، این مسئله را بررسی کنیم. فرض کنید که قیمت حال حاضر بیت کوین30 هزار دلار است و شما قیمت بیت کوین (BTC) را تحلیل می‌کنید و نتیجه این می‌شود که قرار است قیمت این رمز ارز تا 1 ماه آینده ریزش داشته باشد.

شما یک سفارش فروش فیوچرز با قیمتی بالاتر از قیمت پیش‌بینی شده‌ی خود باز می‌کنید (مثلا پیش‌بینی عدد 25 هزار دلار را نمایش می‌دهد و شما سفارش فروش 30 هزار دلار ثبت می‌کنید). فرد دیگری این سفارش شما را تایید و تکمیل می‌کند. در آن تاریخ اگر قیمت بیت کوین به عدد 25 هزار دلار یا پایین‌تر رسیده باشد، آن فرد موظف به خرید یک واحد بیت کوین شما به همان قیمت تعیین شده اولیه یعنی 30 هزار دلار است. یعنی شما 5000 دلار سود کرده‌اید.

شایان ذکر است که قراردادهای آتی از نظر مالی تسویه می‌شوند و شما مجبور نیستید سکه‌ها را به صورت فیزیکی تحویل خریدار دهید. در این صورت، شخص طرف قرارداد شما 5000 دلار به شما می‌پردازد (تفاوت بین قیمت نقدی و آتی) و عملا شما در برابر خطر سقوط قیمت، از دارایی خود محافظت کرده‌اید. این کار یک استراتژی مدیریت ریسک جذاب و حرفه‌ای است.

همانطور که گفته شد، دنیای کریپتو یک دنیای بی‌ثبات است. با این حال، هنوز شرایط مختلفی برای تنوع بخشیدن به این نوع از دارایی و استفاده از فرصت‌های پوشش‌دهی ریسک وجود دارد. همچنین تنوع دادن به دارایی‌های کریپتویی، همچنان بسیار کارآمدتر و منطقی‌تر از سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی سنتی با نوسانات کمتر است.

استراتژی شماره 4: همیشه یک استراتژی خروج آماده داشته باشید

داشتن استراتژی خروج یک روش ساده اما موثر برای به حداقل رساندن خطر ضررهای سنگین است. با پایبندی به برنامه اصلی، می‌توانید در یک نقطه از پیش تعیین‌شده، سود یا زیان را کاهش دهید. اغلب، به راحتی می‌توان در هنگام کسب سود به راه خود ادامه داد یا حتی زمانی که قیمت‌ها در حال حرکت در جهت مخالف است، بیش از حد به یک ارز دیجیتال ایمان داشت و منتظر ماند. گرفتار شدن در هیاهوی بازار یا هیجان‌های ناگهانی توسط نهنگ‌ها و یا کمال‌گرایی، می‌تواند تصمیم‌گیری شما را برای خروج از سفارشات مخدوش کند.

یکی از راه‌های اجرای موفقیت‌آمیز یک استراتژی خروج، استفاده از سفارش‌های محدود (Limit Order) است. شما می‌توانید تنظیم کنید که به طور خودکار با قیمت محدود سفارش شما فعال شود. تنظیم کردن حد ضرر یا استاپ لاس و حد سود یا تیک پرافیت، نوعی استراتژی خروج است. اما در کل، داشتن این روش یعنی سرمایه‌گذار از قبل بداند که در چه شرایطی باید سرمایه خود را از بازار خارج کند.

استراتژی شماره 5: خودتان تحقیق کنید (DYOR)

DYOR یک استراتژی کاهش ریسک برای هر سرمایه‌گذاری است. در عصر اینترنت، انجام تحقیقات شخصی آسان‌تر از همیشه است. قبل از سرمایه‌گذاری در یک توکن، سکه، پروژه یا دارایی دیگر، باید دقت لازم را انجام دهید. مهم این است که اطلاعات ضروری در مورد یک پروژه را بررسی کنید، مانند کاغذ سفید (White Paper)، سیستم توکنومیک (Tokenomics)، حجم مشارکت (Partnerships)، نقشه راه (Roadmap)، جامعه (Community) و سایر اطلاعات و اخبار آن رمز ارز یا پروژه (Fundamentals).

با این حال، اطلاعات نادرست به سرعت پخش می‌شود و هر کسی می‌تواند نظرات خود را به صورت آنلاین به عنوان واقعیت ارائه کند. هنگام انجام تحقیق در نظر بگیرید که اطلاعات خود را از کجا به دست می‌آورید. شیلینگ (Shilling) امری عادی است و پروژه‌ها یا سرمایه‌گذاران می‌توانند اخبار نادرست، جانبدارانه یا تبلیغاتی را طوری منتشر کنند که گویی صادقانه و واقعی هستند.

پس حتما قبل از سرمایه‌گذاری، از کاری که قرار است انجام دهید مطمئن شوید، آن هم فقط با اطلاعات و تحقیقات شخصی خودتان!

جمع‌بندی

5 روش مختلف برای مدیریت ریسک را بررسی کردیم. شما می‌توانید با این روش‌ها، یک سیستم و ابزار موثر برای کمک به کاهش ریسک پرتفوی خود خواهید داشت. حتی استفاده از روش‌های ساده‌ای که بیشتر حوزه‌ها را پوشش می‌دهد، به شما کمک می‌کند مسئولانه‌تر سرمایه‌گذاری کنید. قطعا روش‌ها و متدهای زیادی برای مدیریت ریسک وجود دارد که می‌تواند حرفه‌ای‌تر و دقیق‌تر نیز باشد. اما معمولا روش‌های دقیقت‌تر، به سطح بالاتری از اطلاعات اولیه بازار و تجربه در این زمینه نیاز دارد. همچنین روش‌هایی که در این مقاله مطرح کردیم، برای حضور در بازار ارزهای دیجیتال مفید واقع می‌شوند.