ارز دیجیتال فانتوم چیست؛ سریع، ایمن، مقیاس‌پذیر

مهراب پارسیان‌فر
قله یک کوه که از میان ابرها بیرون زده و بسیار باشکوه است و لوگو و اسم فانتوم در نوک این کوه دیده می‌شود. ارز دیجیتال فانتوم چیست؟ سریع، ایمن، مقیاس‌پذیر

در بسیاری از بلاک چین‌ها، تراکنش‌های کاربران عموما کند و گران است. اما خوشبختانه نسل جدیدی از پلتفرم‌های بلاک چین برای حل این مشکلات پدید آمدند که فانتوم یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. فانتوم (Fantom) یک جایگزین قابل اعتماد برای شبکه‌های بزرگی مانند بیت کوین و اتریوم محسوب می‌شود. فانتوم یک بلاک چین لایه یک سریع و ارزان است. در این مقاله پاسخ سوال ارز دیجیتال فانتوم چیست را به شکل کاملی بررسی می‌کنیم، پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

فانتوم چیست؟

به شکل کلی فانتوم یک بلاک چین و پلتفرم مقیاس‌پذیر است که می‌تواند جایگزین شبکه اتریوم شود و کوین بومی آن، فانتوم (FTM) است.

شاید هدف این مقاله، ارائه پاسخ برای سوال “ارز دیجیتال فانتوم چیست” باشد، اما قبل از آن باید خود بلاک چین فانتوم را معرفی کنیم.

فانتوم (Fantom) یک پلتفرم منبع باز، غیر متمرکز و بسیار مقیاس‌پذیر برای ایجاد دارایی‌های دیجیتال (مانند ارزهای دیجیتال) و قراردادهای هوشمند است. این برنامه‌ها به بلاک چین‌ها اجازه می‌دهند تا کاربردهای پیشرفته‌تری را نسبت به ارسال ارزهای دیجیتال از شخصی به شخص دیگر داشته باشند. به نوبه خود، فانتوم راه‌حل‌های آسان‌تری را برای توسعه قراردادهای هوشمند ارائه می‌دهد و جایگزینی مناسب برای اتریوم محسوب می‌شود.

ممکن است بپرسید چه کسی به این قراردادهای هوشمند نیاز دارد؟ در ادامه دو کاربرد بسیار محبوب قراردادهای هوشمند را معرفی می‌کنیم.

  1. قراردادهای هوشمند یا Smart Contracts برای پروژه‌های مالی غیر متمرکز (DeFi) به عنوان خدمات مالی‌ایی که نیازی به یک نهاد حاکمیتی مرکزی ندارند، بسیار مهم هستند. توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از قراردادهای هوشمند، برنامه‌های غیر متمرکز (dApps) ایجاد کنند که اکوسیستم‌های دیفای بخشی از این برنامه‌های می‌باشند.
  2. قراردادهای هوشمند می‌توانند باعث تولید توکن‌های غیر قابل تعویض یا ان اف تی (NFT) شوند. به وسیله این نوع توکن‌ها، کاربران مختلفی از سراسر دنیا، مالکیت دارایی‌های دیجیتالی خود را اثبات می‌کنند که این دارایی بیشتر در سه دسته عکس، فیلم و موسیقی تقسیم‌بندی می‌شود.

اتریوم اولین ارز دیجیتالی بود که قراردادهای هوشمند را پیاده‌سازی کرد و اکثر برنامه‌های غیر متمرکز بر روی پلتفرم آن ساخته شده‌اند. با این حال، اتریوم مشکلات زیادی را تجربه کرده که منجر به خرابی شبکه و بالا رفتن هزینه‌های تراکنش شده است. در نتیجه، فانتوم به عنوان یکی از بهترین جایگزین‌های بلاک چین اتریوم، با پردازش سریع‌تر و قیمت ارزان‌تر معرفی می‌شود.

ارز دیجیتال فانتوم چیست؟

رمز ارز فانتوم با نماد FTM، توکن بومی بلاک چین فانتوم است و برای پرداخت هزینه‌های شبکه، حاکمیت در شبکه و غیره کاربرد دارد.

رمز ارز فانتوم با نماد FTM، کوین بومی بلاک چین فانتوم است که با استانداردهای ERC-20 و BEP-20 مطابقت دارد. توکن FTM برای پرداخت هزینه تراکنش‌های شبکه کاربرد دارد و از این طریق انگیزه‌های اقتصادی را برای اعتبارسنج‌ها تضمین می‌کند. اعتبار سنج‌ها می‌توانند از کیف پول Fantom برای فرآیند استیکینگ (Staking) و مشارکت در مدیریت زنجیره‌ای شبکه فانتوم استفاده کنند.

فانتوم چگونه کار می‌کند؟

زنجیره فانتوم از دو فناوری پشتیبانی می‌کند: DAG (Directed Acyclic Graph) و Lachesis. بیایید این دو فناوری کلیدی را به زبان ساده بررسی کنیم.

ارز دیجیتال فانتوم چیست

DAG چیست و چگونه در فانتوم کار می‌کند؟

قبل از بحث در مورد گراف جهت‌دار غیر مدور، باید “گراف” را به عنوان شبکه‌ای از گره‌های مرتبط تعریف کنیم. به یاد داشته باشید که همه DAG ها دارای موارد زیر هستند:

  • گره‌ها (مکان‌هایی برای ذخیره داده‌ها)
  • لبه‌های جهت‌دار

گره‌ها، داده‌ها را مبادله می‌کنند. اولین گره جایی است که فرآیند بررسی و مبادله اطلاعات شروع می‌شود. حال روش کار DAG را توضیح می‌دهیم. در بلاک چین‌های رایج، هر نود می‌تواند با تمامی نودهای دیگر ارتباط مستقیم داشته باشد. بنابراین اطلاعات هر نود برای سایر نودها ارسال می‌شود تا در نهایت به نود اولیه برسد.

اما در DAG، هر نود فقط با تعداد مشخصی نود دیگر در ارتباط است. یعنی قبل از هر نود، تنها تعداد مشخصی نود در مسیر وجود دارد. بنابراین اطلاعات هر نود فقط برای چند نود مشخص قبل آن ارسال می‌شود. عملا هر دیتا زمانی می‌تواند از یک نود عبور کند که پیش‌تر یک‌بار از آن نود رد شده باشد. بد نیست مثالی در این زمینه داشته باشیم.

روش کار DAG با مثال

در بلاک چین، A نود اول است. بعد از آن دو نود B و C وجود دارند. بعد از این دو، نود D وجود دارد. اطلاعاتی که از A خارج می‌شود برای B و C می‌رود و این دو، اطلاعات را برای D می‌فرستند. اگر D بخواهد اطلاعات خود را به A برگرداند، هیچ فرقی بین انتقال از مسیر D به B به A و یا D به C به A نیست.

اما در DAG، اطلاعات منتقل شده از مسیر A به B به D، فقط از همین مسیر می‌تواند برگشت داشته باشد. یعنی نمی‌توان این اطلاعات را از مسیر D به C به A انتقال داد. به زبان ساده، اطلاعات از هر مسیری برود، فقط از همان مسیر باز می‌گردد.

این مسئله باعث می‌شود که برای تایید تراکنش‌ها و ثبت اطلاعات، فقط به تعداد خاصی از نودهای مسیر نیاز باشد و در نتیجه سرعت انجام تراکنش‌ها به شدت افزایش می‌یابد.

فناوری DAG به بسیاری از زنجیره‌های بلوکی اجازه می‌دهد تا بدون اتصال به اولین گره (نود والد) به هم متصل شده و همزیستی داشته باشند. و از آنجایی که اطلاعات لازم نیست در یک چرخه‌ی کامل جریان داشته باشد، زمان تاخیر به شدت کاهش می‌یابد.

Lachesis چیست و چگونه در فانتوم کار می‌کند؟

در حالی که DAG اجازه اعتبارسنجی سریع تراکنش‌ها را می‌دهد، Lachesis امنیت زنجیره‌های متعدد مستقر در اکوسیستم را فراهم می‌کند. اما Lachesis چیست؟

می‌دانیم که برای پردازش تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید، بلاک چین به روشی برای اعتبارسنجی ورودی‌ها در پایگاه داده توزیع شده و ایمن نگه‌داشتن پایگاه داده نیاز دارد. این روش اعتبار سنجی مکانیسم اجماع نامیده می‌شود.

بلاک چین فانتوم از پروتکل Lachesis برای دستیابی به اجماع استفاده می‌کند. Lachesis به نوبه خود از الگوریتم Asynchronous Byzantine Fault Tolerant (aBFT) برای دستیابی به ذخیره‌سازی داده با کارایی بالا استفاده می‌کند. برای درک بهتر این اصطلاحات پیچیده، بیایید یک تیم بازاریابی را به عنوان مثال در نظر بگیریم.

روش کار Lachesis با مثال

در شرکتی، یک بخش بازاریابی وجود دارد. این بخش دارای چهار رهبر است. هر رهبر اعضای تیم خاص خود را دارد. این چهار رهبر می‌خواهند یک کمپین موفق برای شرکت بسازند. یعنی هدف برای همه یکسان است. آن‌ها باید هر یک از اعضا را به شرکت‌های دیگر بفرستند تا بفهمند چگونه باید رقیب خود را شکست دهند. با این حال، این استراتژی یک مشکل دارد. ممکن است اعضا با پیشنهاد دستمزد بالاتر، از تیم اصلی خود دور شوند که این مسئله به کل کمپین آسیب می‌رساند.

همچنین احتمال دارد که یک یا دو نفر از این رهبران تصمیم بگیرند که نظر خود را تغییر دهند و کل استراتژی کمپین را مختل کنند. بنابراین، چگونه می‌توانید این کمپین را بدون هیچ‌گونه مشکلی با موفقیت اجرا کنید؟ حال که صورت مسئله را درک کردید باید پرسید که چگونه می‌توان یک شبکه پایدار با الگوریتم اجماع منصفانه در بین گره‌ها را تضمین کرد؟

الگوریتم تحمل خطا بیزانس اختصاصی فانتوم

الگوریتم تحمل خطا بیزانس (BFT) این مشکل را برطرف می‌کند. این الگوریتم، یک شبکه شفاف بدون نیاز به اعتماد متقابل را حتی با فعالیت‌های مخرب در شبکه تضمین می‌کند. گره‌های شبکه در مورد زمان‌بندی تراکنش و تولید بلوک توافق دارند. تحمل خطا بیزانسی به شبکه اجازه می‌دهد که حتی اگر از هر سه گره، یک گره تراکنش‌ها را مسدود کند، باز هم به یک اجماع منصفانه دست یابند.

تحمل خطای ناهمزمان بیزانسی (aBFT) با حذف محدودیت زمانی پیام‌های تاخیری (در نتیجه از بین رفتن کامل آن‌ها)، BFT را بهبود می‌بخشد. برای درک نحوه عملکرد Fantom، توجه به این نکته مهم است که Fantom از پروتکل اجماع Lachesis aBFT استفاده کرده است که می‌تواند به چندین لایه در سیستم گسترش یابد. در نتیجه، برای تایید یک تراکنش تنها به 1 تا 2 ثانیه زمان نیاز دارید. این موضوع، یک پروتکل بسیار مقیاس‌پذیر است که امنیت سریع و بالا را در شبکه فانتوم تضمین می‌کند.

چه کسی فانتوم را تاسیس کرد؟

فانتوم در سال 2018 توسط Ahn Byung Ik، دانشمند کامپیوتر اهل کره جنوبی تاسیس شد. قبل از تاسیس فانتوم، Ahn به عنوان رئیس انجمن فناوری غذایی کره خدمت می‌کرد و در سوابق کاری خود، یک پلتفرم موفق به نام SikSin نیز دارد.

تصویر Ahn Byung Ik موسس فانتوم، ارز دیجیتال فانتوم چیست

وی در سال 2019 فانتوم را ترک کرد. از فوریه 2019، فانتوم توسط بنیاد فانتوم، یک شرکت ثبت شده در جزایر کیمن، هدایت می‌شود. بنیاد فانتوم، تیمی متشکل از 28 مهندس، دانشمند، محقق، طراح و کارآفرین است.

عرضه اولیه سکه FTM فانتوم در ژوئن 2018 برگزار شد. در این ICO، فانتوم 40 درصد از عرضه کل 3.175 میلیارد توکن را فروخت و 369.65 میلیون دلار جمع‌آوری کرد.

آیا فانتوم جایگزین اتریوم است؟

وقتی در مورد ویژگی‌های جذاب و سرعت سریع فانتوم صحبت می‌شود، ممکن است سوال کنید که آیا فانتوم قاتل اتریوم است؟ آیا می‌توان فانتوم را به شکل کامل جایگزین اتریوم کرد؟

دو عامل اصلی ممکن است منجر به این نتیجه شود:

  • فانتوم سریع‌تر از اتریوم است و می‌تواند تراکنش‌های بیشتری را نسبت به اتریوم انجام دهد. کارمزد تراکنش آن بسیار کمتر از اتریوم است. از سوی دیگر، هزینه گاز اتریوم بسیار گران است و در زمان اوج مصرف، اعدادی نجومی از کاربران دریافت می‌کند. همه این موارد نشان می‌دهد که Fantom شانس بیشتری برای استفاده توسط تعداد زیادی از افراد نسبت به اتریوم دارد.
  • فانتوم همچنین با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است. می‌توانید به راحتی برنامه‌هایی را که در اتریوم ساخته‌اید، کپی کرده و در فانتوم جایگذاری کنید. شبکه فانتوم به شکل کامل از آن‌ها میزبانی می‌کند.

اگر این روند به همین شکل به نفع فانتوم ادامه پیدا کند و اتریوم کاری برای اصلاح موارد عنوان شده انجام ندهد، ممکن است به‌زودی اتریوم از مسابقه برترین اکوسیستم دیجیتال عقب بماند.

کاربرد ارز دیجیتال فانتوم چیست؟

FTM، توکن اصلی بلاک چین Fantom است و طبق توضیحات ارائه شده از طرف تیم توسعه‌دهنده، عملکردهای زیر را دارد:

  • ایمن‌سازی شبکه
  • حاکمیت روی زنجیره
  • هزینه‌های شبکه

کاربران می‌توانند دارایی‌های ارز دیجیتال فانتوم خود را درون شبکه استیک (Staking) کنند. این کار در کنار ایمن‌سازی شبکه، باعث ایجاد سود و درآمدزایی برای کاربر می‌شود. همچنین با داشتن رمز ارز FTM می‌توانید در تصمیم‌گیری‌های مهم بلاک چین فانتوم، شرکت کرده و رای دهید. به طبع، هر چقدر تعداد دارایی شما بیشتر باشد، رای شما قدرتمندتر خواهد بود. در شبکه فانتوم بر خلاف بسیاری از بلاک چین‌های دیگر، شما باید 66% رای موافق داشته باشید تا بتوانید یک تصمیم را نهایی و اجرایی کنید.

از طرف دیگر FTM برای کارمزدهای شبکه، مانند کارمزد تراکنش و کارمزد برای تنظیم قراردادهای هوشمند یا ایجاد شبکه‌های جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. در نهایت می‌توان گفت پهنای باند بالای شبکه Fantom، نهایی کردن سریع تراکنش‌ها و کارمزدهای پایین، توکن FTM را به راه حلی عالی برای سیستم‌های پرداخت تبدیل می‌کند. در فانتوم، ارسال پول حدود 0.0000001 دلار هزینه دارد و حدود 1 ثانیه طول می‌کشد.

آیا فانتوم یک بلاک چین است؟

با توجه به پیچیده بودن روش کار شبکه فانتوم، برای بسیاری از کاربران این سوال مطرح می‌شود که آیا فانتوم یک بلاک چین است؟

پاسخ کوتاه “بله” است.

ارز دیجیتال فانتوم چیست

اما یک نکته قابل توجه در مورد بلاک چین فانتوم این است که کاربران می‌توانند به جای تکیه بر لایه اصلی اجماع فانتوم، شبکه‌های مستقل خود را ایجاد و مستقر کنند. هر اپلیکیشنی که بر روی Fantom ساخته شده است، بلاک چین مخصوص به خود را داشته و از آن استفاده می‌کند. اما از امنیت، سرعت و سایر ویژگی‌های بلاک چین فانتوم به عنوان بخشی از یک کل نیز بهره می‌برد.

مزایا و معایب فانتوم

تا این بخش از مقاله، ویژگی‌های پلتفرم فانتوم را تجزیه و تحلیل کردیم. اما بد نیست به شکل خلاصه مزایا و معایب آن را مطرح کنیم.

مزایای فانتوم

  1. سرعت و مقیاس‌پذیری بالا با استفاده از الگوریتم اجماع Lachesis aBFT.
  2. حاکمیت جامعه با استفاده از رای‌گیری‌های شفاف در زنجیره.
  3. شبکه اصلی فانتوم، سرعت را فدای تمرکز بر امنیت نمی‌کند. در عوض، سرعت و امنیت را در کنار هم افزایش می‌دهد.

معایب فانتوم

  1. از آنجایی که فانتوم منبع باز است، هر کسی می‌تواند یک گره را اجرا کند، اما برای اجرای یک گره اعتبارسنجی باید حداقل 3,125,000 واحد ارز دیجیتال FTM را در شبکه قرار دهید.
  2. از آنجایی که فانتوم اعتبارسنجی‌های زیادی ندارد، نگرانی‌هایی در مورد امنیت آن وجود دارد. زیرا پلتفرم نسبت به رقبای خود، بیش از حد متمرکز شده است.

چه چیزی فانتوم را منحصر به فرد می‌کند؟

وقتی در مورد منحصر به فرد بودن ارز دیجیتال فانتوم صحبت می‌کنیم، باید دوباره به Lachesis اشاره کنیم: سیستم اجماع فانتوم که واقعا موضوع بزرگ و عجیبی است.

با استفاده از اجماع aBFT، Lachesis شبکه را ایمن نگه می‌دارد و تراکنش‌ها را سرعت می‌بخشد. بهترین چیز در مورد پروتکل Lachesis این است که می‌تواند داده‌های شبکه را در زمان‌های مختلف پردازش کند. این مسئله بسیار مهم است، زیرا گره‌ها در نقاط متنوعی از جهان و در مناطق زمانی مختلف حضور دارند.

برخلاف بسیاری از شبکه‌های قدیمی و جدید، فانتوم همه چیز را بلافاصله نهایی می‌کند، به این معنی که در پلتفرم فانتوم، تراکنش‌ها در عرض چند ثانیه تکمیل و تایید می‌شوند. این مورد برخلاف شبکه بیت کوین است که تایید یک بلاک زمان زیادی می‌برد و انجام آن سخت است.

فانتوم حتی با اتریوم نیز بسیار متفاوت است و دلیل آن، همان موضوع تکراری استفاده از پروتکل Lachesis است. توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌های همتا به همتا (P2P) را با Lachesis بدون ایجاد لایه شبکه مخصوص خود بسازند.

موضوع دیگری که فانتوم را منحصر به فرد می‌کند، شبکه اصلی Opera آن است. ویژگی بارز این شبکه، استقلال آن است. این بدان معنی است که مشکلات ترافیکی در یک منطقه بر سایر قسمت‌های شبکه تاثیر نمی‌گذارد.

پروژه‌های اجرا شده روی فانتوم

در ادامه محبوب‌ترین پروژه‌های ساخته شده بر روی پلتفرم فانتوم را بررسی می‌کنیم:

  • SpookySwap (BOO): بازارساز خودکار در شبکه Fantom Opera.
  • Multichain: یک پروتکل مسیریاب میان زنجیره‌ای.
  • Scream (SCREAM): یک پروتکل وام‌دهی که دومین پروژه محبوب پلتفرم فانتوم از نظر ارزش کل قفل شده است.
  • Beethoven X: یک پلتفرم مدیریت خودکار پورتفولیو که تبادل غیر متمرکز توکن FTM را امکان‌پذیر می‌کند.
  • Geist Finance: پروتکل وام‌دهی غیر متمرکز مشابه AAVE، اما در Fantom.
  • Protofi (PROTO): یک بازارساز نوآورانه و خودکار که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا با داشتن بخشی از پروتکل مالک آن شوند و سود سهام کسب کنند.

تاریخچه قیمتی ارز دیجیتال فانتوم

شروع داستان ارز دیجیتال فانتوم در سال 2019 با عدد 0.04 دلار برای هر واحد بود. اما رفته رفته این ارز دیجیتال رشد کرد و در بالاترین رکورد ثبت شده توانست بر هر واحد، 3.4762 دلار قیمت‌گذاری شود. اگر بخواهیم پایین‌ترین قیمت در کل تاریخچه این رمز ارز را تا بالاترین سطح دیده‌شده بررسی کنیم، به عددی در حدود 180هزار درصد رشد قیمتی خواهیم رسید که عددی غیر قابل باور است، اما واقعیت دارد. (کف قیمت 0.0019 دلار و سقف قیمت 3.46 دلار طبق گزارش CoinGecko).

با توجه به افزایش تعداد مخاطبان این بلاک چین به دلیل گسترش درک عمومی نسبت به ویژگی‌های عجیب این شبکه و پروتکل‌های اجماع و امنیت آن، تعداد برنامه‌های غیر متمرکز اجرا شده روی این بلاک چین نیز در حال افزایش است که می‌تواند ارزش هر واحد از این دارایی را با افزایش خوبی مواجه کند.

برای خرید و سرمایه‌گذاری در این رمز ارز می‌توانید به صفحه اختصاصی خرید ارز فانتوم در صرافی بیدارز مراجعه کنید.

کیف پول‌های دیجیتال مناسب فانتوم (FTM)

همان طور که می‌دانید، اکثر کیف پول‌های دیجیتال یا والت، از تعداد زیادی رمز ارز پشتیبانی می‌کنند، خصوصا ارزهای شناخته‌شده مانند فانتوم. اما بنیاد فانتوم در وب سایت رسمی خود، تعدادی والت ارز دیجیتال را به عنوان گزینه‌های برتر برای ذخیره‌سازی و نگهداری از رمز ارز FTM معرفی کرده است که در ادامه آن‌ها را نام می‌بریم:

  • fWallet: به عنوان والت اصلی و تخصصی خود بلاک چین فانتوم
  • Metamask: برترین کیف پول تحت وب با اکستنشن مخصوص مرورگرها
  • Ledger Nano: محبوب‌ترین کیف پول سخت‌افزاری جهان
  • Coinbase Wallet: یکی از بزرگترین صرافی‌های رمز ارزی در جهان
  • Trust Wallet: قابل اعتمادترین و امن‌ترین والت ارز دیجیتال

سایر کیف پول‌های عنوان‌شده در این سایت عبارتند از: Exodus – MathWallet – Coin98 – Edge – BitKeep – OKEx – Atomic Wallet و غیره.

جمع‌بندی

ارز دیجیتال فانتوم چیست؟ یک توکن بومی از پلتفرم پرسرعت و هیجان‌انگیز فانتوم که در بسیاری از موارد از همنوعان خود پیشرفته‌تر است و همچنان به عنوان یکی از قاتلان اتریوم شناخته می‌شود. در این مقاله سعی کردیم به شکل کامل این پلتفرم و رمز ارز آن یعنی FTM را بررسی کنیم. در نظر داشته باشید که ما هیچ پیشنهادی برای سرمایه‌گذاری و یا عدم سرمایه‌گذاری در این پروژه اعلام نمی‌کنیم. این مقاله صرفا جهت پاسخ به سوال “ارز دیجیتال فانتوم چیست” آماده شده است. تصمیم‌گیری نهایی با شماست.

مقالات پیشنهادی

استخراج ارز فانتوم: راهنمای کامل و آسان برای شروع

پیش‌بینی آینده ارز فانتوم؛ بررسی قیمت FTM تا 2030

سلام به همه دوست‌داران حوزه ارز دیجیتال و بلاک چین. من مهراب پارسیان فر هستم، به حوزه تکنولوژی و فناوری به شدت علاقه داشتم و دارم. زندگیم اینجوریه که خیلی به جزئیات حساسیت نشون میدم، بازی می‌کنم، آهنگ گوش میدم و مقاله می‌نویسم. از وقتی که با بلاک چین و زیرمجموعه‌های اون آشنا شدم، سعی کردم که کامل درکشون کنم. تلاشم اینه تا اونچه یاد گرفتم رو آپدیت نگه دارم و به زبون ساده به بقیه انتقال بدم. اگرم راجع به این حوزه یا مقالاتم، پیشنهاد، انتقاد یا هر صحبتی دارین، خوشحال میشم برام بفرستین، آدرس لینکدینم هم اینجا هست... ✌
ثبت نظر جدید
guest
0 دیدگاه
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها