آیوتا (IOTA) چیست؟

آیوتا یک دفتر کل توزیع شده با یک تفاوت بزرگ نسبت به سایر رقبای خود است: در واقع آیوتا یک بلاک چین نیست. در عوض، آیوتا با فناوری اختصاصی خود به نام Tangle شناخته می‌شود؛ سیستمی از گره‌ها که تراکنش‌ها را تایید می‌کنند. بنیان پشت این پلتفرم می‌گوید که این روش سرعت بسیار بیشتری نسبت به بلاک چین‌های معمولی ارائه می‌دهد و می‌تواند نوآوری و سبکی ایده آل برای اکوسیستم اینترنت اشیا باشد که به سرعت در حال گسترش است.

از آنجایی که بلاک چینی در این شبکه وجود ندارد، ماینری نیز وجود ندارد، و چون ماینر وجود ندارد، هیچ کارمزدی وجود ندارد. بسیاری از شبکه‌های مستقر در صورت تشدید ازدحام، هزینه‌ها را افزایش می‌دهند، اما هدف آیوتا ارائه توان عملیاتی نامحدود با حداقل هزینه است.

با گذشت زمان، هدف آیوتا تبدیل شدن به پلتفرم عملی برای اجرای تراکنش‌های بین دستگاه‌های اینترنت اشیا است. با توجه به اینکه تخمین‌ها نشان می‌دهد که تا سال 2024 ممکن است 20.4 میلیارد دستگاه از این دست وجود داشته باشد، این سیستم می‌تواند به یک تجارت بزرگ تبدیل شود.

تیم پشتیبان آیوتا معتقد است که موارد استفاده بالقوه اکوسیستم به اینجا ختم نمی‌شود. آن‌ها بر این باورند که دفتر کل توزیع شده آن‌ها می‌تواند هویت دیجیتالی را به همه ارائه دهد، راه را برای شهرهای هوشمند پیشرفته هموار کند، تجارت جهانی یکپارچه را ارائه دهد و اصالت محصولات را ثابت کند. این پروژه که در ابتدا با نام Jin شناخته می‌شد، در سپتامبر 2014 فروش اولیه‌ای را تجربه کرد و سپس این شبکه به طور رسمی در سال 2016 راه‌اندازی شد.

تاریخچه، نحوه‌ی کار و ویژگی‌های آیوتا (MIOTA)

آیوتا چهار بنیان‌گذار دارد و نام آن‌ها سرگئی ایوانچگلو، سرگی پوپوف، دیوید سونستبو و دومینیک شینر است. به گفته بنیاد IOTA، این مجموعه از زمان راه‌اندازی، به سرعت رشد کرده و در حال حاضر اعضای تیم در بیش از 25 کشور مستقر هستند. سونستبو و شینر مجموعاً روسای مشترک هیئت مدیره هستند، در حالی که پوپوف یکی از اعضای هیئت مدیره و مدیر تحقیقات بنیاد است.

ایوانچگلو در ژوئن 2019 از پروژه مستقر در برلین استعفا داد اما به عنوان مشاور غیر رسمی به همکاری با بنیاد آیوتا ادامه داد. در آن زمان، او در بیانیه‌ای گفت: «دیگر بر این باور نیستم که بنیاد آیوتا بهترین موقعیت برای من باشد تا آنچه را که در سال‌های 2014 و 2015 ایجاد کرده‌ایم را درک کنم. من همیشه بهترین کارم را در محیطی با سخت‌گیری‌های کمتر انجام داده‌ام. من مشتاقانه منتظر ادامه کار بر روی توسعه سخت‌افزار و نرم افزار IOTA به طور مستقل هستم.»

همانطور که کمی پیشتر به آن اشاره کردیم، این واقعیت که آیوتا به طور موثر یک بلاک چین بدون بلاک است، اتفاق رایجی نیست. نام فنی‌تر این متد، Tangle Directed Acyclic Graph است و همانطور که سونستبو در یک پست وبلاگی در سال 2015 توضیح داد، هدف این فناوری حفظ توانایی بلاک چین برای اجرای تراکنش‌های ایمن است و تنها تفاوت آن با بلاک چین‌های رایج این است که مفهوم بلوک را از بین می‌برد.

او همچنین نوشت: «IOTA نباید یک سکه جایگزین (آلت کوین) برای ارزهای رمزپایه موجود مانند بیت کوین در نظر گرفته شود، بلکه این سیستم یک توسعه اکوسیستم بلاک چین در حال رشد است و قرار است در هم‌افزایی با پلتفرم‌های دیگر برای ایجاد انسجام و روابط همزیستی کار کند. آیوتا برای ارائه راه‌حلی طراحی شده است که هیچ رمز ارز دیگری انجام نمی‌دهد؛ تراکنش‌های خرد کارآمد، ایمن، سبک و با سرعت زیاد در کنار عدم وجود کارمزد.»

در این اکوسیستم، تراکنش‌های جدید با تأیید دو تراکنش قبلی از یک گره دیگر تأیید می‌شوند و این یک رویکرد جدید در بلاک چین است زیرا به این معنی است که اندازه و سرعت شبکه مستقیماً با تعداد افرادی که از پلتفرم استفاده می‌کنند مرتبط خواهد بود و در حالی که برخی از ارزهای دیجیتال به عنوان یک تجارت اداره می‌شوند، بنیاد IOTA قاطعانه می‌گوید که هدف کسب سود نیست و اضافه می‌کند که تنها هدف این است که شبکه را تا حد ممکن شکوفا کند. در نهایت، آیوتا با ایجاد شراکت با مجموعه‌های بزرگی مانند خودروساز فولکس واگن و کمک به شهر تایپه (پایتخت تایوان) برای پیگیری پروژه‌های هوشمند، خود را از بسیاری دیگر از رقبای رمزنگاری متمایز کرده است.

آیوتا دارای حداکثر عرضه کل 2,779,530,283 واحدی از رمز ارز MIOTA است که همه آن‌ها در گردش بازار هستند. هنگامی که فروش اولیه آیوتا برگزار شد، این دارایی دیجیتال به‌عنوان یک توکن ابزاری که می‌توانست برای پرداخت در سراسر شبکه‌اش استفاده شود، و نه فقط سکه‌ای برای تقسیم سود.

تعداد دقیق و جالب 999,999,999 واحد از کوین آیوتا در طول واگذاری گسترده‌ی آن در سال 2015 فروخته شد و این اتفاق، درآمد 1,337واحد بیت کوین (BTC) را برای بنیاد ایجاد کرد. با توجه به اینکه بیت کوین در آن زمان تنها حدود 325 دلار ارزش داشت، این امر می‌توانست در سال‌های بعد به سود بادآورده قابل توجهی برای این تیم منجر شود. شایان ذکر است که عرضه MIOTA در سال‌های بعد افزایش یافت و تیم توسعه‌ی آن استدلال می‌کرد که سطح عرضه بیشتر، این توکن را برای «تراکنش‌های کوچک» که احتمالاً از طریق دستگاه‌های IoT شاهد خواهیم بود، مناسب می‌سازد.

بنیاد آیوتا در اکتبر 2017 راه‌اندازی شد و در آن زمان، تقریباً 5% از توکن‌های در گردش را در اختیار داشت و این کوین‌ها توسط جامعه کاربران اهدا شد. در بیانیه صادره از سمت این بنیاد آمده است: «بیشتر این بودجه صرف ایجاد ارتشی از توسعه‌دهندگان و محققان خواهد شد.»

با توجه به اینکه شبکه آیوتا یک بلاک چین نیست، ممکن است فکر نکنید که نیاز زیادی به مکانیزم اجماع داشته باشد. با این حال، برای کمک به حفظ امنیت شبکه، یک معمای اثبات کار نسبتاً ساده در فرآیند اعتبارسنجی تراکنش‌های آن گنجانده شده است.

نگرانی‌های امنیتی زیادی پیرامون پروژه آیوتا وجود داشته است. حتی در گذشته، محققان ادعا کرده‌اند که آسیب‌پذیری‌هایی در کد این پروژه پیدا کرده‌اند. اما تا به امروز خبری از این ایرادات نبوده و هنوز مشکلی برای اکوسیستم آیوتا رخ نداده است.