تراکنش های بیتکوین چگونه عمل می‌کنند؟

تراکنش های بیتکوین را می توان به عنوان پیغام های دیجیتالی در نظر گرفت که برای تایید شدن به سرتاسر شبکه بیتکوین ارسال می شوند. هر تراکنش یک امضای رمزنگاری شده دیجیتالی دارد که وابسته به کیف پول تراکنش صاحب آن است و ثابت می کند که شما صاحب کلیدهای خصوصی کنترل کننده بیتکوین هایتان هستید.

سازنده ناشناس بیتکوین، ساتوشی، بیتکوین را به عنوان زنجیره ای از امضاهای دیجیتال معرفی کرد که گردهمایی آن ها بلاکچین را تشکیل می دهد. در سال 2011، ساتوشی از شبکه بیتکوین محو شد.

تراکنش های بیتکوین راهی برای انتقال وجه میان کیف پول ها هست. بدون آن هیچ راهی برای ارسال BTC نبود و اقتصاد بیتکوین نیز وجود نداشت.

در حقیقت بیتکوین به صورت فیزیکی وجود ندارد و کیف پول شبکه بیتکوین شما هیچ بیتکوینی را به صورت فیزیکی یا دیجیتالی در خود حفظ نمی کند، بلکه یک کیف پول بیتکوین تنها به نظارت و ثبت آدرس های بیتکوین فرد می پردازد و تمامی تراکنش های مرتبط با یک آدرس بیتکوین را ثبت می کند تا موجودی حساب شما را از دفترکل بیتکوین (بلاکچین) به دست آورد.

این بلاکچین در نودهای بیتکوین ذخیره می شود و سوابق تمامی تراکنش های ارسال شده در کل تاریخ شبکه بیتکوین را حفظ می کنند. در واقع هیچ بیتکوینی وجود ندارد؛ تنها سوابقی از تمامی تراکنش هاست که میان آدرس های بیتکوین انجام شده و در بلاکچین ثبت می شوند. بنابراین آن را می توان دفترکلی دانست که تمامی تراکنش های تاریخچه بیتکوین را در خود ذخیره کرده است.

تراکنش بیتکوین چیست؟

هربار بیتکوین ارسال می شود، یک فرآیند را طی می کند. باید منتشر شود، برای نودها فرستاده شود، توسط ماینرها تایید شود، در بلاک جای بگیرد و پیش از نهایی شدن باید مقدار مشخصی تاییدیه را نیز دریافت نماید.

تمامی تراکنش های بیتکوین دارای سه مولفه مشابه هستند:

• ورودی: کیف پول بیتکوین یا آدرس بیتکوین که ارز از آن ارسال می شود.
• مقدار: مقدار بیتکوینی که باید ارسال شود.
• خروجی: آدرس کیف پول مقصد که بیتکوین باید به آن ارسال شود.

کلید عمومی و کلید خصوصی

برای ارسال بیتکوین باید به کلیدهای عمومی و خصوصی مرتبط با آدرس BTC ارسال کننده دسترسی داشته باشید. کلید عمومی بیتکوین با نام آدرس بیتکوین نیز شناخته می شوند. این آدرس متشکل از حروف و اعداد رندمی است که به عنوان آدرس بیتکوین برای دریافت بیتکوین عمل می کنند. کلید عمومی همچون آدرس ایمیل یا نام کاربری توییتر است. اگر بخواهید فردی برایتان ایمیل بفرستد، باید آدرس ایمیل خود را در اختیار او بگذارید. کلیدهای عمومی بیتکوین نیز آدرس هایی هستند که برای دریافت بیتکوین از دیگران می توانید با آن ها به اشتراک بگذارید.

باید بدانید که کلیدهای عمومی بیتکوین در بلاکچین در معرض دید همگان قرار دارد. هر فردی می تواند با وارد کردن کلید عمومی شما ببیند که چند بیتکوین در همان آدرس بیتکوین دارید. هر کلید عمومی بیتکوین یک کلید خصوصی بیتکوین نیز دارد که وابسته به آن است.

کلید خصوصی بیتکوین به عنوان یک کلمه عبور برای بیتکوین های موجود در یک کیف پول خاص عمل می کند و تنها در صورتی می توانید از یک کیف پول BTC ارسال نمایید که کلید خصوصی مختص آن را داشته باشید. کلیدهای خصوصی بیتکوین از طریق ریاضیات و فناوری رمزنگاری ایجاد می شوند تا امکان مهندسی معکوس آن ها از روی کلیدهای عمومی از میان برود.

این کلید باید به صورت خصوصی نگه داشته شود و هرگز نباید در اختیار فرد دیگری قرار بگیرد. همچنین با استفاده از قلم و کاغذ باید نسخه پشتیبان از آن تهیه شود و در مکانی امن نگه داری گردد. اگر کسی به کلید خصوصی شما دسترسی پیدا کند، می تواند بیتکوین های شما را بدزدد.

در ابتدا کلیدهای خصوصی بیتکوین به صورت حلقه ای از 64 حرف و عدد بودند که به خاطر سپردن یا یادداشت کردن آن را به صورت دقیق سخت می ساخت. اگر یکی از این حروف/اعداد جابجا می شد، کلید به کلی نامعتبر می گشت.

کلید خصوصی بیت کوین چیست و چرا از دست دادن آن به منزله از دست دادن کل سرمایه است؟

در نتیجه کیف پول های بیتکوین شروع به استفاده از استاندارد BIP39 کردند که یک لیست 12 کلمه ای را به عنوان عبارت بازیابی برای کلید خصوصی می سازد تا بتوان کیف پول بیتکوین را باز کرد. بنابراین فقط باید این 12 کلمه را بنویسید تا از کیف پول خود یک نسخه پشتیبان ایمن تهیه نمایید، گرچه خصوصی نگه داشتن این کلمات نیز بسیار مهم است. بهترین کار این است که این 12 کلمه را به دو نیم تقسیم کنید و هر نیم را در مکانی مختلف ذخیره نمایید.

انتشار در شبکه

زمانی که تراکنش ارسال می شود، در میان تمام نودهای شبکه بیتکوین منتشر شده و در آن جا ماینرها تراکنش را تایید می کنند. در همین مرحله از طریق امضای دیجیتال می توان مطمئن شد که صاحب بیتکوین ها به کلید خصوصی دسترسی دارد یا خیر.

هنگامی که یک ماینر تراکنش را در یک بلاک جدید قرار دهد، تراکنش منتشر و تایید شده است. اما پیش از آن که گیرنده وجه را دریافت کند، باید چند بلاک دیگر ساخته شود تا تراکنش تایید نهایی را دریافت نماید.

آیا تراکنش بیتکوین قابل ردیابی است؟

گاهی اوقات بیتکوین به عنوان ارز ناشناس معرفی می شود، گرچه کاملاً صحیح نیست. تمامی تراکنش های در شبکه به صورت عمومی قابل مشاهده اند. بنابراین می توان مبدا تمامی تراکنش های بیتکوین را به دست آورد.

پس تراکنش های بیتکوین را تاحدودی می توان ناشناس دانست، چرا که تنها تا زمانی ناشناس باقی می مانید که آدرس BTC شما به اطلاعات شخصی تان متصل نباشد.

برای مثال هنگامی که یک حساب کاربری در صرافی باز می کنید، باید تمام اطلاعات شخصی خود را در آن وارد کنید. سپس هر زمان که از کیف پول صرافی بیتکوینی را به کیف پول شخصیتان منتقل کنید، صرافی می تواند بفهمد که این کار را شما انجام داده اید. پس از آن نیز هر تراکنشی که از کیف پول شخصی شما انجام گیرد به راحتی توسط صرافی قابل ردگیری است.

حتی اگر در صرافی عضو نشوید، برای دریافت بیتکوین نیاز به ارائه آدرس بیتکوین خود دارید. در این صورت نیز سابقه تراکنش های شما قابل مشاهده است و ناشناس بودن شما منتفی می گردد. بنابراین ردیابی تراکنش های بیتکوین در شبکه از طریق آدرس شما بسیار آسان است.

ردیابی تعداد بالایی از کیف پول ها مشکل است و به همین دلیل از فناوری جستجوی بلاکچین استفاده می شود تا بتوان هر تراکنش بیتکوین را ردیابی کرده و مبدا و مقصد آن را مشخص نمود.

تراکنش بیتکوین چقدر طول می کشد؟

مدت زمان مورد نیاز برای ارسال بیتکوین برای دریافت تاییدیه به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از این عوامل سرعت استخراج بلاک های جدید توسط ماینرهاست. از دیگر عوامل نیز می توان به تعداد تراکنش های در حال پردازش اشاره کرد.

مدت ساخت بلاک

کد بیتکوین به صورتی طراحی شده است که استخراج هر بلاک به صورت میانگین 10 دقیقه زمان ببرد. این کار از طریق مکانیسم تنظیم سختی انجام می شود که میزان سختی کار ماینر ها برای یافتن بلاک جدید را تعیین می کند. هنگامی که تعداد ماینرها بیشتر شده و نرخ هش افزایش می یابد، میزان سختی نیز زیاد می شود تا در هر 10 دقیقه تنها یک بلاک استخراج شود و زودتر از این زمان بلاکی استخراج نشود. گرچه این به این معنا نیست که ارسال بیتکوین از یک آدرس برای آدرس دیگر تنها 10 دقیقه زمان می برد.

مِمپول

در هر بلاک در بلاکچین فقط 1 مگابایت ظرفیت برای تراکنش ها وجود دارد. هنگامی که یک تراکنش توسط تمامی نودهای حاضر در شبکه تایید شود، مستقیماً به ممپول فرستاده می شود. ممپول مکانی است که تراکنش ها منتظر می مانند تا یک ماینر آن ها را انتخاب کند. تمامی تراکنش ها در ممپول در حالت تایید نشده قرار دارند.

اگر تعداد تراکنش های موجود در ممپول کم باشد، ماینر تراکنش شما را انتخاب کرده و در بلاک بعدی قرار می دهد، اما اگر تعداد تراکنش ها زیاد باشد، باید منتظر بمانید تا تراکنشتان در یکی از بلاک های آتی قرار بگیرد.

پس از ورود تراکنش ها به ممپول، ماینرها در ابتدا تراکنش هایی با کارمزد بالاتر را تایید می کنند، تا درآمد بیشتری کسب کنند. اگر تراکنش شما طی دو روز پردازش نشود، معمولاً از ممپول حذف شده و وجه ارسالی به کیف پول شما باز می گردد.

چه تعداد تاییدیه مورد نیاز است؟

این مورد بسیار متغیر است. اگر شبکه عملکرد مناسبی داشته باشد، تایید شدن یک تراکنش حدود 30 دقیقه زمان می برد. زمانی که یک تراکنش در شبکه منتشر شده و در اولین بلاک قرار می گیرد، تنها یک تاییدیه کسب کرده است، در حالی که برای نهایی شدن یک تراکنش معمولاً نیاز به سه تاییدیه می باشد.

بنابراین پس از دریافت اولین تاییدیه، ارسال کننده باید منتظر استخراج دو بلاک دیگر نیز بماند تا دو تاییدیه دیگر نیز برای تراکنش خود دریافت کند.

استفاده از 3 تاییدیه به این خاطر است که فرد برای معکوس ساختن تراکنش مجبور به ایجاد تغییر در سه بلاک استخراج شده باشد که این امر تقریباً غیرممکن است و همین کار را برای کلاهبرداران مشکل می سازد. برای تراکنش هایی با مبالغ بسیار بالا نیز حتی ممکن است نیاز به 6 تاییدیه باشد، تا از نهایی شدن تراکنش اطمینان حاصل شود.

نحوه تایید تراکنش بیتکوین

هر تراکنش دارای تابع ورودی و خروجی می باشد. هر تابع ورودی به خروجی معامله قبلی مرتبط است که مبدا بیتکوین نیز هست، یک امضای دیجیتال نیز به آن وابسته است که مالکیت بیتکوین را تایید می کند. 

تراکنش ها از طریق امضای دیجیتال تایید می شوند. این امضاها پیغام تراکنش را می خوانند و از آنجایی که امضای دیجیتال از هش کلید خصوصی ساخته می شود، می تواند مالکیت بیتکوین را به خوبی تایید کند.

کارمزد تراکنش بیتکوین چیست؟

هربار که یک تراکنش بیتکوین را ارسال می کنید، باید کارمزد تراکنش را پرداخت کنید. این کارمزد هزینه انجام تراکنش است و بابت تایید و انتشار تراکنش در بلاک بعدی به ماینر تعلق می گیرد.

کارمزد تراکنش ها متفاوت است و حتی با پرداخت کارمزد بیشتر تراکنش شما زودتر در بلاک بعدی منتشر خواهد شد، چرا که ماینرها برای انجام استخراج هزینه زیادی می کنند و بنابراین تمایل به دریافت کارمزد بیشتری دارند.

هنگامی که ماینر یک بلاک را ایجاد می کند، هر تعداد تراکنشی را که بتواند در آن جای می دهد تا به اندازه 1 مگابایت برسد. سپس از همه تراکنش هایی که در آن بلاک جای گرفته اند، کارمزد دریافت می شود و علاوه بر آن، ماینر پاداش بلاک را نیز برای ایجاد بلاک دریافت می کند. هم اکنون میزان پاداش بلاک برابر با 6.25 BTC است که هر 4 سال نصف می شود.

هنگامی که ممپول تقریباً پر شود، میان کارمزد تراکنش ها رقابت شکل می گیرد، چرا که تراکنش هایی با کارمزد بالاتر، زودتر انتخاب می شوند. بنابراین میانگین کارمزد تراکنش نیز افزایش می یابد و ارسال کنندگان نیز مجبور به پرداخت این کارمزد می شوند، تا تراکنششان ارسال گردد.

در نهایت، با بالا رفتن کارمزد تراکنش، ارسال کنندگان تمایلی به ارسال تراکنش نخواهند داشت و بنابراین تعداد تراکنش های جدید کاهش می یابد. هنگامی که ممپول خالی از تراکنش شود، کارمزد تراکنش ها پایین می آید تا مشوقی برای ارسال تراکنش های جدید باشد.

سناریو دسامبر 2017

نمونه افزایش شدید کارمزد تراکنش ها را در دسامبر سال 2017 مشاهده کردیم، که کارمزدها به 60$ برای هر تراکنش نیز رسید. در آن زمان بیتکوین بسیار گران شده بود و به 20000$ رسیده بود، و همین امر باعث هجوم سرمایه گذاران جدید به سمت این ارز شده بود. با این وجود، بیتکوین قادر به پردازش 5 تراکنش در هر ثانیه می باشد و در آن زمان نمی توانست به سیل تراکنش های جدید رسیدگی نماید. به همین دلیل ممپول به سرعت پر شده و کارمزدها به میزان سرسام آوری افزایش یافت.

این افزایش کارمزدها حدودا 2 هفته به طول انجامید و سپس در اواخر ژانویه 2018 به حدود 7$ بازگشت.

خلاصه

1. تراکنش های بیتکوین ستون اصلی شبکه بیتکوین را می سازند. این تراکنش ها پیغام های دیجیتالی هستند که امکان انتقال وجه از یک حساب به حساب دیگر در بلاکچین را فراهم می کنند.
2. تراکنش های بیتکوین توسط نودهای شبکه به وجود آمده و توسط ماینرها انجام می شوند. هنگامی که تعداد زیادی تراکنش انبار شوند، تراکنش های جدید وارد ممپول شده و کارمزد تراکنش ها افزایش می یابد.
3. معمولاً انجام شدن یک تراکنش بیتکوین بین 30 تا 50 دقیقه زمان می برد، که البته این زمان وابسته به سرعت حال حاضر شبکه متغیر است.