یکی از واژههایی که این روزها مخاطب زیادی پیدا کرده است، واژه NFT یا همان توکن های غیرقابل تعویض است. NFT که مخفف Non-Fungible Token به معنی توکن غیرقابل تعویض است، واحد منحصر به فردی از دادهها بوده که از فناوری بلاکچین استفاده میکند و به محتوای دیجیتالی، از ویدیوها گرفته تا آهنگها و تصاویر، اجازه میدهد تا در بلاکچینهای ارزهای دیجیتال به ویژه اتریوم ثبت و در پلتفرم هایی مانند اوپن سی (Opensea) معامله شوند. این داراییهای دیجیتال به عنوان راه حلی برای هنرمندانی که میخواهند از مالکیت معنوی آثار خود محافظت کنند، محبوبیت زیادی پیدا کردهاند.
سادهترین راه برای درک این مفهوم، مالکیت نقاشی معروف مونالیزا است. افراد میتوانند در موزه لوور به آن نگاه کرده یا حتی از آن عکس بگیرند، اما فقط یک نفر یعنی موزه لوور مالک آن است. این مدل توکن ها حول محور مالکیت، تغییرناپذیری، اجازه دسترسی، کمیابی و منحصر به فرد بودن میچرخند.
افزایش تعداد مخاطبان این توکن ها در کنار توسعه سریع و رشد قیمتی آن ها، احساس نیاز به یک بازار مشخص برای معامله آن ها را ایجاد کرد. به همین جهت کمکم سایتهایی برای خرید فروش NFT ها شکل گرفتند. اولین و بزرگترین این سایت ها با مالکیت بیش از 85 درصد کل معاملات این حوزه، سایت اوپن سی (Opensea) میباشد که در این مقاله به بررسی کامل آن میپردازیم.
اوپن سی چیست؟
Opensea یک بازار NFT است که بر اساس اتریوم ساخته شده و به کاربران این امکان را میدهد که داراییهای NFT را مستقیما روی پلتفرم آن ایجاد، تجارت و مبادله کنند. همان طور که گفته شد اساساً NFT ها میتوانند عکس یا نقاشی و طراحی، تجربه مجازی، موسیقی یا هر دارایی مجازی باشند. Opensea در سال 2017 توسط مهندسان نرمافزار Alex Atallah و Devin Finzer، تأسیس شد که مجذوب بازی محبوب NFT CryptoKitties شدند و پتانسیل NFTها را دیدند تا برای اولین بار مالکیت واقعی اقلام دیجیتال را امکانپذیر کنند.
در حال حاضر افراد زیادی در این پلتفرم به مبادله NFT های خود میپردازند و معمولا برای خود مجموعه تشکیل میدهند که برخی از برجستهترین مجموعههای NFT در آن عبارتند از Bored Ape Yacht Club، CryptoPunks و Doodles.
این پلتفرم که بزرگترین حجم معاملات NFT در دنیای ارزهای دیجیتال را دارا میباشد، دارای ویژگیهایی است که به برخی از آن ها اشاره میکنیم:
- این پلتفرم از Polygon (یک راه حل لایه 2 است که برای رفع مشکلات مقیاسپذیری پلتفرم اتریوم ایجاد شده است) و بلاکچین Klaytn برای غلبه بر هزینههای بالای Gas و سرعت پایین تراکنشهای اتریوم، پشتیبانی میکند.
- اوپن سی غیرمتمرکز و شفاف است، کاربران در آن از کیف پولهای غیر حضانتی (Non-Custodial Wallets) خود استفاده میکنند. هر معامله بدون حضور یا کنترل شخص ثالث انجام میشود.
- NFT ها در بلاکچین ذخیره گشته و برای راحتی کاربران در پلتفرم نمایش داده میشوند.
- کاربران میتوانند تراکنشهای NFT خود را در این پلتفرم به راحتی پیگیری کنند.
نحوه کار اوپن سی:
بازار ایجاد شده در سایت Opensea غیر حضانتی است، به این معنی که هیچ مرکزی روی معاملات این پلتفرم کنترل ندارد. در عوض، معاملات با قراردادهای هوشمند خود اجرا که تجارت منصفانه را تضمین میکنند، تسهیل میشوند. معاملات در اوپن سی، یا به شکل کامل انجام میشوند (خریدار NFT دریافت میکند و فروشنده پول میگیرد) یا اصلاً انجام نمیشود که افراد این مدل معامله را معمولا با عنوان معاملات اتمی میشناسند.
از آنجایی که اوپن سی یک بازار همتا به همتا است، از نظر فنی هیچ واسطهای بین خریدار و فروشنده وجود ندارد. با این حال، این پلتفرم چیزی حدود 2.5 درصد از هر تراکنش را به عنوان کارمزد دریافت میکند. هزینههای رقبای این شرکت از صفر تا 15 درصد متغیر است.
معماری Opensea توسط پروتکل Wyvern که مجموعه ای از قراردادهای هوشمند در بلاکچین اتریوم است، طراحی شده است تا خرید و تجارت داراییهای دیجیتال منحصر به فرد را تسهیل کند.
این ها توضیحات اولیهای برای شناخت بهتر این پلتفرم بود، حال بد نیست نگاهی به سایت آن بیندازیم و با نحوه کار آن آشنا شویم.
ثبت نام در اوپن سی:
برای شروع به کار در سایت اوپن سی در ابتدا به دو عامل نیاز داریم: ارز دیجیتال اتریوم (ETH) که برای خرید NFT ها و همچنین پرداخت هزینه تراکنشها به آن نیاز داریم و یک کیف پول ارز دیجیتال سازگار با اوپن سی، مانند MetaMask که داراییهای شما را ذخیره کند و تراکنشهای موجود در بلاکچین اتریوم را پردازش کند.
پس از تهیه این دو مورد باید کیف پول خود را به سایت متصل کنیم؛ اما چگونه؟
- وارد سایت اوپن سی به آدرس www.opensea.io میشویم.
- در گوشه بالا سمت راست روی علامت Account و در زیر آن گزینه Profile کلیک میکنیم.
- در این صفحه کیف پول خود را انتخاب کرده و روی آن کلیک میکنیم. با توجه به اینکه کیف پول متامسک برای اینکار بسیار مناسب است، پیشنهاد ما استفاده از MetaMask میباشد.پس از کلیک روی آن و با این پیشفرض که از قبل اکانت متامسک تهیه کرده ایم، افزونه متامسک باز شده و از ما میخواهد که پسورد خود را وارد کنیم.
- با وارد کردن پسورد و بارگذاری کیف پول، افزونه، لیستی از اکانت های موجود در کیف پول متامسک ما را نمایش میدهد. روی اکانت مورد نظر کلیک کرده و گزینه Next را میزنیم. در ادامه با کلیک روی گزینه Connect مراحل اتصال کیف پول دیجیتال ما به سایت اوپن سی به اتمام رسیده و صفحه مربوط به حساب کاربری شخصی ما باز میشود. (البته حساب شما به طور پیشفرض روی «بی نام» خواهد بود و فقط آدرس کیف پول را نشان میدهد. برای شخصی سازی حساب خود نماد چرخ دنده یا Setting را در سمت راست صفحه انتخاب کنید، یک پیام امنیتی اضافی دریافت خواهید کرد، “Sign” را انتخاب کنید؛ اکنون به روز رسانی اکانت خود را شروع کنید که شامل نام کاربری، اطلاعات بیوگرافی و آدرس ایمیل همچنین عکس اصلی پروفایل و بنر مربوط به بخش اولیه اکانت شما یا همان Header میشود)
از این لحظه میتوانیم معاملات خود را در Opensea انجام داده و کسب درآمد داشته باشیم. در صفحه اکانت ما گزینه های زیادی هست که به بررسی مهمترین های آن ها میپردازیم:
نوار ابزار جستجو: از این بخش برای جستجو میان تمام NFT های موجود در سایت و همچنین هنرمندان و کاربران فعال در اوپن سی استفاده میکنیم.
Explore: برای مشخص کردن بخشی که میخواهیم در آن جستجو کنیم. تمامی سرفصل های مربوط به انواع محصولات موجود در سایت در زیر این گزینه نمایش داده میشوند و با کلیک روی هر کدام به بخش مربوطه هدایت میشویم.
Stats: این گزینه برای مشاهده کاربران فعالتر و برجسته همچنین پیگیری معاملات انجام شده در مدت اخیر و بررسی آن ها استفاده میشود.
Resources: برای استفاده از پشتیبانی، آموزش های سایت، مشاهده خبرنامه، اطلاع از هزینه تراکنشها و از این قبیل اطلاعات، از این گزینه استفاده میشود.
Create: این گزینه برای ایجاد یک NFT جدید برای کاربر است که جداگانه به بررسی آن میپردازیم.
علامت اکانت یا آواتار: این گزینه که به شکل پیشفرض عکس پروفایل ما را نمایش میدهد، گزینه های حساب کاربری، لیست علاقهمندیها، لیست موارد تحت نظر، مجموعه های خود کاربر و بخش تنظیمات را دربردارد. همچنین برای خروج از حساب کاربری یا تغییر وضعیت نمایش سایت به حالت تاریک (Night Mode) نیز از این گزینه استفاده میشود.
علامت کیف پول: که وضعیت کیف پول کاربر و داراییهای او را نشان میدهد.
علامت به اشتراکگذاری (Share): با کلیک بر روی این گزینه میتوانیم اطلاعات پروفایل خود را با دیگران از طریق کپی کردن لینک یا فیسبوک یا توییتر به اشتراک بگذاریم. در انتهای این صفحه، تمامی داراییهای NFT ما در دسته بندی های گوناگون نمایش داده میشود، چه آن هایی که خودمان ایجاد کرده ایم چه آن هایی که خریداری و جمع آوری کرده ایم و غیره.
آموزش ایجاد NFT در اوپن سی:
یکی از گزینه های معرفی شده در بخش قبلی مقاله، گزینه ایجاد یا Create بود که در این بخش آن را تشریح میکنیم. برای ایجاد یک NFT در سایت Opensea باید ابتدا روی گزینه Create کلیک کنیم تا به صفحه آن منتقل شویم.
در قسمت اول باید فایل مد نظر که قرار است به NFT تبدیل و فروخته شود را بارگذاری کنیم. این فایل باید در قالب یکی از فرمت های JPG، PNG، GIF، SVG، MP4، WEBM، MP3، WAV، OGG، GLB و GLTF باشد و از طرفی نباید حجم این فایل از 100 مگابایت بیشتر شود. در فیلد Name باید یک اسم برای NFT خود انتخاب کنیم. فیلد بعدی یعنی External link مربوط به قرار دادن یک لینک اضافی برای اتصال به وب سایت کاربر ایجادکننده NFT است. خریداران میتوانند با کلیک روی این لینک به صفحه صاحب NFT رفته و توضیحات بیشتری راجع به وی یا NFT او مطالعه کنند.
Description برای ارائه توضیحاتی پیرامون NFT است. هر موضوعی که برای فروش بهتر یا راهنمایی دربارهی این NFT کارایی دارد را میتوان در این بخش ارائه کرد. از قسمت Collection میتوانید مشخص کنید که NFT ایجاد شده را در کدام دسته بندی از مجموعه های ایجاد شده توسط خودش قرار گیرد. سه قسمت بعدی یعنی Properties، Levels و Stats مربوط به توضیحات جانبی NFT هستند که در پایین این آیتم نوشته خواهند شد. هر ویژگی اضافی مانند سرعت یا کیفیت و ویژگی های عددی و آماری را میتوانیم در این بخش ذکر کنیم.
در صورت فعال کردن گزینه Unlockable Content، میتوانید محتوایی مخصوص خود و خریدار را یادداشت کنید؛ یعنی غیر از فروشنده و خریدار، شخص دیگری نمیتواند این محتوا را مشاهده نماید. این محتوا میتواند کلید دسترسی یا کدی برای باز خرید و غیره باشد.اگر ممکن است که محتوای ایجاد شده به هر نحوی حساسیت برانگیز باشد یا برای همه مخاطبان در سنین مختلف مناسب نباشد، باید گزینه Explicit & Sensitive Content را فعال کنیم.
از قسمت Supply میتوان تعداد موجود از NFT ایجاد شده را مشخص کنیم؛ یعنی مثلا اگر قرار است از محتوای ایجاد شده 5 عدد بفروشیم، باید این گزینه را با عدد 5 پر کنیم. لازم به ذکر است که تعداد مختلف باعث ایجاد هزینه Gas اضافی نمیشود.
در قسمت بعدی باید بلاکچینی که قرار است NFT ما روی آن عرضه شود را مشخص کنیم. در حال حاضر 2 بلاکچین در این بخش وجود دارد؛ اتریوم (Ethereum) و پالیگان (Polygon). بلاکچین اتریوم ویژگی های قابل توجهی دارد اما در کنار کارمزد تراکنش، برای ثبت اولیه مبلغی از شما دریافت میکند. در مقابل بلاکچین پالیگان هزینه ثبت اولیه ندارد و کاربر میتواند NFT های ساخته شدهی خود را به شکل رایگان برای فروش ثبت کند.
آخرین گزینه در این صفحه مربوط به قفل کردن دائمی اطلاعات و توضیحات NFT است. با فعال کردن این گزینه یعنی Freeze metadata میتوانید بخشی یا تمام توضیحات NFT خود را قفل کرده و به عنوان یک فایل غیرمتمرکز ذخیره کنید. پس از انجام تمام امور بالا و در نهایت با کلیک روی گزینه Create، NFT شما ایجاد خواهد شد.
در صفحه بعد اطلاعاتی مانند لینک اشتراک گذاری این NFT، تعداد بازدیدها از آن همچنین لینکی برای ایجاد تغییرات و این دسته اطلاعات به کاربر نمایش داده میشود.
آموزش فروش NFT در اوپن سی:
فروش آیتمهای ایجاد شده در Opensea با لیست کردن آن ها انجام میشود. به این منظور و پس از ساخت یک NFT و در بالای صفحه مربوط به آن، گزینه Sell وجود دارد که برای نهایی کردن این فرآیند، باید روی آن کلیک کنیم.
صفحه بعدی اطلاعات قیمتی از ما میخواهد؛ یعنی کاربر مشخص میکنیم که NFT وی با چه قیمتی در سایت عرضه شود. این قیمت بر اساس واحد اتریوم مشخص میشود.
همچنین کاربر میتواند تعیین کند که برای چه مدت و دقیقا از چه تاریخی تا چه تاریخی NFT وی برای فروش در لیست عرضه باشد. به عنوان مثال کاربر تعیین میکند اگر NFT او در بازهی 7 روزه فروخته نشد، از لیست آیتمهای قابل فروش روی سایت حذف شود. یک گزینه دیگر در این بخش آورده شده که در آن کاربر میتواند تعیین کند که یک فرد خاص با کیف پول مشخص هدف فروش NFT او باشد که برای این منظور در این بخش لازم است آدرس کیف پول مقصد وارد شود.
با کلیک کردن گزینه Complete listing، سایت از ما میخواهد که آیتم خود را از حالت قفل خارج کرده و اصطلاحا آنلاک (Unlock) کنیم. با کلیک روی گزینه Unlock افزونه متامسک باز شده و باید روی Sign کلیک کنیم. مجدد گزینه Sign در سایت ظاهر شده و با کلیک روی آن، به کیف پول متامسک متصل میشویم و در افزونهی آن دوباره روی Sign کلیک میکنیم.
در نهایت اوپن سی پیامی با عنوان Your NFT is listed! به ما نمایش میدهد که یعنی محتوای ایجاد شده برای فروش روی سایت Opensea قرار گرفته است. در پایین این پیام چند راه اشتراک گذاری برای کاربر قرار داده شده است که با کلیک روی هر کدام به پلتفرم مربوطه متصل میشویم.
فرد در هر زمان میتواند با مراجعه به صفحه حساب کاربری خود، نسبت به ایجاد تغییر روی داراییهای خود یا پنهان کردن آن ها از لیست فروش و یا حتی حذف کامل آیتم از روی سایت اقدام کند.
آموزش خرید NFT در اوپن سی:
اولین گام در خرید یک NFT این است که موضوع مورد نظر را در بخش Explore انتخاب کرده یا آن را با استفاده از نوار ابزار جستجو پیدا کنیم. در صفحه باز شده با توجه به نوع آیتمهای مورد علاقه کاربر، باید یک مجموعه را انتخاب کرده و وارد آن شویم. هر کدام از این بخش ها به اصلاح یک Colliection هستند که توسط یک فرد خاص ایجاد یا جمع آوری شده اند. در این صفحه کاربر در کنار خود NFT ها میتواند اطلاعاتی مانند تعداد آیتمهای موجود در آن مجموعه یا حجم معاملات آن را مشاهده کنیم؛ همچنین میتوان نوع نمایش آیتمها را بر اساس قیمت یا تاریخ ایجاد و غیره تغییر داد.
در پایین هر آیتم قیمت آن و یا بالاترین پیشنهاد قیمتی آن دیده میشود. آیتم مورد علاقه را انتخاب میکنیم و به صفحه خرید آن منتقل میشویم. در این صفحه هم میتوان مستقیم آن NFT را خریداری کنیم (گزینه Buy Now) هم میتوانیم برای آن یک پیشنهاد خرید جدید بگذاریم (گزینه Make Offer). اطلاعات جانبی مربوط به صاحب NFT و خود آیتم، همچنین سایر پیشنهادات قیمتی و نمودار تغییرات قیمت آن آیتم نیز در این صفحه قابل مشاهده است.
با کلیک روی گزینه Buy Now صفحه جدیدی باز میشود که از کاربر میخواد تیک مربوط به پذیرفتن تمامی قوانین سایت Opensea را علامتگذاری کرده و خرید را نهایی کند. همچنین در صورت پایین بودن میزان اتریوم حساب، میتوان از همین صفحه با انتخاب گزینه Add Funds دارایی حساب را افزایش داد. بعد از تایید، افزونه متامسک باز شده و از کاربر تایید انتقال هزینه آیتم را میخواهد. پس از تایید آن، آیتم به بخش مجموعه داراییهای کاربر منتقل میشود و از این پس این فرد صاحب آن NFT خواهد بود.
چگونه در Opensea دیده شویم؟
فروش آیتمها در اوپن سی پیشفرض هایی دارد که شاید با بازارهای قدیمی کمی متفاوت باشد. این موضوع مقداری کار را دشوار میکند.
چه عواملی به دیده شدن NFT ما کمک میکند؟
میتوان به شکل خلاصه گفت که تعامل مناسب با سایر کاربران همچنین فعال بودن مفید در این سیستم میتواند کمک زیادی نسبت به معروف شدن افراد داشته باشد. تعامل در خود فضای سایت یا شبکه های اجتماعی مختلف مانند تلگرام یا فیسبوک و مخصوصا توییتر باعث دیده شدن افراد از طریق افراد شناخته شده در این حوزه میشود. کاربران زیادی که خودشان نیز از طریق کمک گرفتن از دیگران در این حوزه رشد کردهاند، مایل به کمک و راهنمایی افراد جدیدالورود هستند. حتی گاهی NFT های افراد کمتر دیده شده را به میل خود خریداری میکنند تا افراد جدید در بین مخاطبان بیشتری دیده شوند.
از سمت دیگر این موضوع که کاربر جدید بتواند به شکل مناسبی کارهای خود را در لیست عرضه قرار دهد بسیار مهم است. منظور تعداد آیتمهای منتشر شده از هر کاربر است به عنوان مثال اگر یک کاربر هرروز سه یا چهار آیتم را بارگذاری کند یا از آن طرف هر هفته یک آیتم جدید منتشر کند، شاید دید خوبی برای سایر مخاطبان نداشته باشد که البته این موضوع در پلتفرم های گوناگون، متفاوت است.
اینکه افراد بتوانند با در نظر گرفتن شرایط پلتفرمی که انتخاب کردهاند و مشاهده نوع فعالیت سایر کاربران قدیمی تر، به یک برنامه مشخص برای فعالیت خود برسند، میتواند روند دیده شدن و فروش بهتر آیتمهای آنان را بهبود ببخشد.
در نهایت پیشنهاد ما این است که قبل از شروع به کار در این پلتفرم ها، کاربران حتما مدتی را به بررسی افراد مشهور یا نیمه مشهور در پلتفرم مشخص شده اختصاص دهند و از این مسیر کسب تجربه داشته باشند، سپس به شکل تخصصی وارد فرآیند ایجاد و فروش NFT های خود شوند. حتی با در نظر گرفتن حجم بالای پول در گردش، این سیستم درآمدی هنوز نوپا به حساب میآید. پس میتوان آن را به شکل حرفه ای دنبال کرد و با یک برنامه مشخص در این زمینه به کسب درآمد خوبی رسید.