آیا خرید و فروش ارزهای دیجیتالی شامل مالیات میشود؟

در طول سال ها، بیتکوین و دیگر ارزهای رمزپایه میزان وابستگی ما به ارزهای فیات را مشخص کرده اند و راهی برای خلاصی از آن ارائه داده اند. البته اکثر دولت های مرکزی پس از عدم موفقیت در به دست گرفتن کنترل فضای کریپتو، تصمیم گرفتند تا با مالیات بستن برای ارزهای رمزپایه سهمی از این فضا داشته باشند.

در این مطلب نگاهی به قوانین مالیاتی کشورهای مختلف برای ارزهای رمزپایه داریم و به شما می گوییم که چطور می توانید میزان مالیات پرداختی خود برای دارایی های دیجیتالی‌تان را کاهش دهید.

آیا ارزهای رمزپایه قانونی هستند؟ مالیات چگونه تعیین می شود؟

قانونی بودن یا نبودن ارزهای رمزپایه، بستگی به هر کشور دارد. حتی در بعضی از کشورها، برخی جوانب ارزهای رمزپایه غیرقانونی و باقی جوانب آن قانونی هستند. بنابراین قوانین مالیاتی این ارزها نیز در هر کشور متفاوت است.

برای مثال در چین، موسسات مالی دولتی نمی توانند تراکنش های کریپتو را انجام دهند، اما نگهداری ارزهای مجازی توسط هر فرد و حتی استخراج ارزهای رمزپایه در این کشور قانونی است.

در ایالات متحده آمریکا، استخراج، معامله و نگهداری ارزهای رمزپایه قانونی است. ارزهای مجازی به عنوان دارایی شناخته می شوند و مبادلات کریپتو ضرر/سود فراوانی به دنبال دارند.

در ژاپن بیتکوین و دیگر ارزهای رمزپایه قانونی هستند، در آلمان یک واحد جداگانه محسوب می شوند و در سوئیس در دسته ارزهای خارجی قرار می گیرند.

مالیات کریپتو در کشورهای مختلف 

استرالیا

در استرالیا مالیات بر عواید سرمایه به ارزهای رمزپایه تعلق می گیرد. در این کشور به خرید این ارزها، مبادله آن ها با یکدیگر یا مبادله آن ها با ارز فیات و استفاده از آن ها برای پرداخت هزینه کالا یا خدمات، این نوع از مالیات تعلق می گیرد. سود یا زیانی که یک فرد از فروش ارزهای رمزپایه کسب می کند، مشمول مالیات نیست. اگر فردی چند ارز رمزپایه مختلف داشته باشد، هر کدام یک دارایی جداگانه در نظر گرفته می شوند و نیازمند اظهار مالیاتی به صورت جداگانه هستند.

انگلستان

در انگلستان مبادله ارزهای رمزپایه شامل مالیات بر سود یا مالیات بر عواید سرمایه می شود. اگر مبادله در دسته مالیات سود قرار گیرد، معامله گر باید بین 0 تا 40 درصد کل سود خود را مالیات بپردازد. اما اگر در دسته مالیات عواید سرمایه قرار گیرد، بین 10 تا 28 درصد از کل مقداری که مشمول مالیات است، مالیات اخذ می شود.

کانادا و ایالات متحده آمریکا

کانادا قانون خاصی برای محاسبه مالیات ارزهای رمزپایه دارد، که بر اساس آن معامله گر ملزم به اظهار نیمی از سود خود می باشد. برای مثال اگر 2000 دلار بیتکوین بخر و آن ها را به قیمت 10000 دلار بفروشد، باید نصف سود خود را گزارش نماید که برابر با 4000 دلار است (10000-2000=8000/2=4000).

در ایالات متحده آمریکا، از ارزهای رمزپایه به عنوان دارایی مالیات اخذ می شود. بر اساس قانون IRS (خدمات درآمد داخلی) معامله گر ملزم به پرداخت مالیات برای ارزهایی است که از طریق هاردفورک یا ایردراپ به دست آورده باشد.

اما FBI و کمیسیون جرایم مالی وزارت خزانه داری آمریکا، بیتکوین را به عنوان یک ارز مجازی می شناسند. FinCEN نیز ارزهای رمزپایه را در دسته ارزهای خارجی می داند. در تگزاس یک قاضی بیتکوین را پول شمرده است، چرا که از آن برای پرداخت کالا و خدمات استفاده می شود.

هند، هنگ کنگ، چین و روسیه

پس از یک دادگاه طولانی مدت میان بانک هند و شرکت های کریپتو، تغییرات جالبی در قوانین مربوط به ارزهای رمزپایه در این کشور ایجاد شد. اگر تراکنش های کریپتو داخل هند انجام شوند به عنوان تحویل نرم افزار (software delivery) و اگر یکی از طرفین مبادله خارج از هند باشد، به عنوان کالا یا خدمات تلقی می شوند. تحویل نرم افزار بدون مالیات است، در حالی که به کالاها و خدمات مالیات تعلق می گیرد.

معامله گران کریپتو در هنگ کنگ الزاماً نباید مالیات بپردازند. اگرچه وابسته به تعداد دفعات انجام معاملات و منبع آن ها، افراد مشمول مالیات بر درآمد و شرکت ها مشمول مالیات بر سود می شوند.

در چین، شرکت های مالی دولتی نباید در تراکنش های بیتکوین نقش داشته باشند. در این کشور بیتکوین به عنوان یک کالا در نظر گرفته می شود و نگه داری از آن مشمول مالیات نمی شود. 

روسیه در حال توسعه چارچوبی درمورد ارزهای مجازی است. در سال 2017، وزارت اقتصاد این کشور ارزهای رمزپایه را در دسته دارایی های مالی قرار داده است.

نیوزیلند و آلمان

در نیوزیلند ارزهای رمزپایه به عنوان دارایی دسته بندی می شوند، بنابراین مالیات 15 درصدی به آن ها تعلق می گیرد.

آلمان ارزهای رمزپایه را به عنوان دارایی های خصوصی می شناسد، بنابراین تراکنش های ارزهای رمزپایه تنها در زمانی مشمول مالیات می شوند که مجموع آن ها بیشتر از 600 یورو باشد. ارزهای رمزپایه که بیش از 12 ماه نگهداری شوند نیز مشمول مالیات نیستند. 

کشورهایی که بیتکوین را به رسمیت می شناسند اما مالیاتی دریافت نمی کنند

با وجود اینکه IRS و دیگر نهادهای قانونگذاری در سرتاسر جهان مشغول مالیات بستن به ارزهای رمزپایه هستند، قانون گذاران برخی از کشورها به سرمایه گذاران استراحت داده اند. از دلایل عدم وضع مالیات برای ارزهای رمزپایه، می تواند به جذب سرمایه گذاری اشاره کرد.

مالزی و سنگاپور

در مالزی تراکنش های کریپتو مشمول مالیات نیستند، چرا که هنوز فروش بیتکوین در این کشور قانونی نیست.

در سنگاپور سرمایه گذاران در ارزهای رمزپایه مشمول مالیات نیستند، اما اگر کسب و کاری به صورت اختصاصی بر ارزهای رمزپایه متمرکز باشد، ملزم به ارسال اظهارنامه مالیاتی می باشد.

سوئیس

این کشور اروپایی نگهداری و معامله ارزهای رمزپایه توسط افراد را معاف از مالیات ساخته است. اما متاسفانه فعالیت های خوداشتغالی با ارزهای رمزپایه شامل استخراج مشمول مالیات بر درآمد می شوند. افراد حرفه ای در این زمینه نیز باید مالیات مربوطه را بپردازند.

اسلوونی، بلاروس و مالت

در اسلوونی، تراکنش های شخصی کریپتو مشمول مالیات نیستند. گرچه، صرف نظر از تبادل یا معامله ارزها، هر فرد باید مالیات بر درآمد خود را بپردازد. کسب و کارهایی که استخراج انجام می دهند و یا در ازای کالا یا خدماتشان ارز رمزپایه می پذیرند، مشمول مالیات بر شرکت هستند که می تواند تا سقف 19 درصد باشد.

در بلاروس هیچ گونه مالیاتی برای ارزهای رمزپایه وضع نشده است. از اوایل سال 2018 که ارزهای رمزپایه در این کشور قانونی شمرده شدند، خرید، فروش و استخراج ارزهای رمزپایه معاف از مالیات گشتند، چرا که سرمایه گذاری شخصی می باشند.

در مالت بیتکوین به عنوان ابزار ذخیره ارزش، ابزار تبادل و همچنین واحد محاسبه شناخته می شود. بنابراین مبادلات روزانه ارزهای رمزپایه مشمول مالیات 35 درصدی است، در حالی که نگه داری از این ارزها به مدت بیشتر از یک سال، مالیاتی در بر نخواهد داشت.

پرتغال

قوانین پرتغال در حوزه ارزهای رمزپایه به وضوح بیان داشته اند که به این ارزها هیچ مالیاتی تعلق نمی گیرد. با این وجود، اگر کسب و کارها در ازای کالا یا خدماتشان ارزهای رمزپایه را بپذیرند، باید مالیات بر درآمد یا مالیات ارزش افزوده بپردازند.

مالیات بیتکوین در ایران

بر اساس اطلاعیه منتشر شده از سوی معاونت پژوهش های زیربنایی و امور تولیدی مجلس شورای اسلامی، تجربه کشورهای دیگر و مقایسه آنها با قوانين کشورمان نشان میدهد قانون مالياتهای مستقيم مصوب 1۳۹۴ مجلس شورای اسلامی در زمينه مالياتهای بر درآمد در زمينه ارزهای مجازی در کشور قابل اعمال خواهد بود. سازمان امور مالياتی متولی اصلی اجرای این قانون است. شورای عالی مالياتی میتواند آیيننامه ها و بخشنامه های مربوط به اجرای قانون مالياتهای مستقيم و قانون ماليات بر ارزش ‌افزوده را تهيه به رئيس کل سازمان امور مالياتی پيشنهاد کند. ماليات قابل اعمال بر ارزهای مجازی یا ذیل فصل چهارم (ماليات بر مشاغل (در فصل ششم) ماليات درآمد اتفاقی (قابل محاسبه است؛ بنابراین مواد مرتبط در زیر اشاره میشود.

در ماده ۹۳ این قانون آمده است که درآمدی که شخص حقيقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غير از موارد مذکور در سایر فصل ‌های این قانون در ایران تحصيل کند پس از کسر معافیت ‌های مقرر در این قانون مشمول ماليات بر درآمد مشاغل میباشد.«ازآنجاکه ارز مجازی در سایر فصل ‌های قانون نيامده است، درآمدهای ناشی از خرید آن میتواند در این ماده استنباط شود.

در ماده ۹۴ این قانون نيز آمده است که» درآمد مشمول ماليات مؤدیان موضوع این فصل عبارت است از کل فروش کالا و خدمات به ‌اضافه سایر درآمدهای آنان که مشمول ماليات فصول دیگر شناخته نشده پس از کسر هزینه ‌ها و استهلاک ها مربوط طبق مقررات فصل هزینه‌ های قابل قبول و استهلاکات. با توجه به تجربه دیگر کشورها، فروش ارز مجازی به ‌عنوان فروش کالا درآمدی خواهد داشت که میتواند به ‌عنوان درآمد مشمول ماليات شخص حقيقی محاسبه شود. طبق ماده ۹7 این قانون سازمان امور مالياتی میتواند نحوه اخذ ماليات از ارزهای مجازی را مدیریت کند.

ماده1۳1 قانون نيز نرخ ماليات متعلقه را نشان میدهد. در بخش ششم ماليات درآمدهای اتفاقی میتواند در شرایط نوسانات آنی نرخ ارزهای مجازی مورد استناد قرار گيرد. در ماده 11۹ این قانون آمده است که درآمد نقدی و یا غير نقدی که شخص حقيقی یا حقوقی به ‌صورت بلاعوض و یا از طریق معاملات ـ محاسباتی و یا به ‌عنوان جایزه یا هر عنوان دیگر از این قبيل تحصيل می‌نماید مشمول ماليات اتفاقی به نرخ مقرر در ماده 131 این قانون خواهد بود. معاملات محاسباتی معاملاتی هستند که مشخص میشود سود بسيار زیادی عاید یكی از طرفين معامله شده است. سازمان امور مالياتی به ‌عنوان مجری این قانون مانند نهادهای مشابه در کشورهای دیگر میتواند نحوه اعمال قانون در این زمينه را به مردم آموزش دهد.

نرم افزارهای مشهور ثبت مالیات ارزهای دیجیتالی

اگر ساکن یکی از کشورهای بخش قبل نیستید، در ادامه نرم افزارهایی را برای گزارش مالیات بیتکوین به شما معرفی می کنیم:

CryptoTrader.tax

این نرم افزار با رابط کاربری آسان خود، به معامله گران اجازه می دهد تا اطلاعات معاملات خود را از صرافی دریافت نمایند و میزان بدهی شان به مامور مالیات را به صورت دقیق مشخص می کند. این نرم افزار برای معامله گرانی که در صرافی های معروف به معامله می پردازند بسیار مناسب است.

TokenTax

توکن تکس جامع ترین نرم افزار در این زمینه در بازار است و با صرافی های بزرگی چون بایننس و کوین بیس سازگاری دارد. حتی اگر صرافی شما امکان انتقال داده ها را نداشته باشد، این نرم افزار قابلیت پشتیبانی از فایل CSV صرافی را دارد. پس از جمع آوری اطلاعات لازم، این نرم افزار فرم های مربوطه را آماده می سازد.

TurboTax

توربو تکس پیشتر تنها برای ثبت مالیات دارایی های معمولی استفاده می شد، اما سپس همین امکان را برای معامله گران ارزهای رمزپایه نیز به وجود آورد. امکان استفاده آنلاین و آفلاین از این پلتفرم وجود دارد.

BearTax

رابط کاربری این نرم افزار مالیاتی نیز بسیار آسان و شفاف است. بیرتکس از بیش از 25 صرافی معروف پشتیبانی می کند و گزینه ای برای افزودن هزینه های انجام شده نیز دارد. این نرم افزار نیز با پشتیبانی از فایل CSV، امکان کار با دیگر صرافی ها را فراهم می کند.

محاسبه مالیات ارزهای دیجیتالی

در ادامه پلتفرم هایی را برای محاسبه مالیات ارزهای رمزپایه معرفی می کنیم:

Koinly

کوینلی امکان ورود اطلاعات از صرافی یا کیف پول های شما را فراهم ساخته است. سپس اطلاعات ورودی را برای ساخت گزارش به کار گرفته و در نهایت گزارش را برای ارسال به نرم افزار ثبت مالیات آماده می سازد. 

Zenledger

زنلجر از صرافی های بزرگ پشتیبانی می کند و امکان بارگیری اطلاعات از هرجایی که سرمایه مجازی خود را ذخیره کرده باشید دارد.

Cointracker

در ژانویه 2020، کوین ترکر برای کاربرانی که حداکثر 200 تراکنش در سال مالیاتی داشته باشند امکان استفاده رایگان را فراهم کرد. ویژگی هایی که در نسخه رایگان قابل استفاده است عبارتند از اصلاح خطاها و محاسبه مالیات بر سود یا زیان سرمایه.

راه هایی برای کاهش مالیات ارزهای مجازی

اگر قصد ندارید به یکی از پناهگاه های امن کریپتو مهاجرت کنید، احتمالاً به دنبال راهکارهایی برای کاهش سهم دولت از سود خود هستید. این کار را می توانید از طریق قوانین زیر به انجام رسانید:

یک هزینه پایه در نظر بگیرید

هزینه پایه را می توان به صورت قیمت اولیه یک ارز رمزپایه تعریف کرد. با استفاده از آن می توان میزان سود یا ضرر یک معامله را مشخص کرد. روش های تعیین هزینه پایه در سرتاسر دنیا متفاوت است. برای مثال در ایالات متحده آمریکا از FIFO و Specific ID برای محاسبه سود و زیان استفاده می شود. در روش اول، اولین دارایی خریداری شده به عنوان اولین دارایی ای در نظر گرفته می شود که به فروش می رسانید؛ در روش دوم، انتخاب اینکه کدام دارایی به فروش برسد بر عهده نگهدارنده آن دارایی است. روش های دیگری نیز برای هزینه پایه وجود دارد همچون LIFO، کمترین هزینه و بیشترین هزینه. وابسته به اینکه کدام روش توسط قانونگذاران کشور شما مورد پذیرش است، می توانید میزان مالیات خود را به میزان چشمگیری کاهش دهید.

صبور باشید

در برخی از کشورها، فروش یک ارز رمزپایه پس از 12 ماه نگهداری از آن مشمول مالیات نمی شود. 

از نرم افزارهای مالیاتی کمک بگیرید

محاسبه تمام تراکنش های کریپتو در یک سال مالیاتی بسیار سخت و حتی غیرممکن است. در نهایت ممکن است در پرداخت مالیات منجر به اشتباه شوید. یک نرم افزار مالیاتی می تواند به خوبی این کار را برای شما انجام دهد.

نحوه گزارش مالیات ارزهای دیجیتالی

گزارش مالیات ارزهای رمزپایه مانند گزارش مالیات سود و ضرر دیگر سرمایه گذاری ها است:

سوابق فعالیت های کریپتو خود را به خاطر داشته باشید. هر فعالیتی، چه فروش و چه مبادله باید پیگیری شده و سود و زیاد آن محاسبه شود.

فرم مالیات IRS (8949) را پر کنید. این فرم مالیات ارز رمزپایه برای مطلع ساختن مامور مالیاتی از هرگونه مبادله ارزهای رمزپایه یا دیگر دارایی ها استفاده می شود.

مجموع را از 8949 به Schedule D منتقل کنید. Schedule D فرمی است که سود و زیان های سرمایه گذاری شما را در بر می گیرد.

سودهای سرمایه و سودهای درآمد را جدا کنید. سودهای درآمد شامل فعالیت های رمزنگاری همچون استخراج هستند. خود اشتغالی بودن درآمد یا شخصی بودن درآمد نیز باید مشخص شود.

گزارشات را ضمیمه کنید. این گزارشات را می توانید از نرم افزار مالیاتی ارزهای رمزپایه دریافت کنید.

سخن آخر

مالیات ارزهای رمزپایه همچون دیگر انواع مالیات است. با این وجود مفهوم و نحوه محاسبه آن در هر کشور متفاوت است. همانطور که در مطالب فوق اشاره شد، در برخی از کشورها بیتکوین مالیات سنگینی در پی دارد، اما در برخی دیگر مشمول هیچگونه مالیاتی نمی شود.

سوالات متداول